فریبا امینی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد بوکان، گروه معماری، بوکان، ایران
فروغ فرازجو - دانشگاه آزاد اسلامی واحد هشتگرد، گروه معماری، هشتگرد، ایران
امیر فرج اللهی راد - دانشگاه تربیت مدرس، گروه معماری، تهران، ایران،

یکی از مفاهیم بنیادین در معماری ایرانی- اسلامی مفهوم فضا است که معماران ایران زمین از گذشته های دور تا کنون تلاش کرده اند آن را در آثار معماری خود به کار گیرند. هر فضایی در معماری با در نظر گرفتن هندسه و شکل قابلیت انتقال و انعکاس مفاهیمی را دارد. این مسئله زمانی که فرهنگ و اعتقادی غنی همچون معماری ایرانی در پشتوانه خلق فضاها باشد، ملموس تر خواهد شد. معماری که نه تنها جوابگوی نیاز منطقه بوده بلکه در نوع خود شاهکار و بینظیر بوده است. معماری ایران که یکی از غنیترین نمونه های معماری بومی با دستاوردهای فرمی و نیارشی قابل ذکر در جهان است، در گذر و سیر تاریخی به عنوان یکی از نمونه های موفق معماری فرمال، مفهومی، معناگرا و عرفانی مطرح می باشد. در عین حال تأثیر کالبد و فرم معماری به عنوان ظرف مکانی که معلولی از فرهنگ جامعه است در بازنمایی این مفاهیم و معانی تأثیر بسزایی دارد. استفاده از نظم هندسی در پلان و نما همراه با بهره گیری از هندسه پنهان، و ایجاد درک هندسی با استفاده از مفاهیم هندسی در معماری معاصر مورد توجه قرار گرفته است و علاوه بر این بهره گیری از کهن الگوها و نقش مایه های معماری سنتی همواره مورد نظر معماران معاصر بوده است. این مقاله با هدف بازشناسی ویژگی های هندسی معماری در مفهوم فضا در معماری معاصر و اندیشه های معماران ایرانی و تبیین کیفیت تجلی آن در معماری معاصر اسلامی ایران تدوین شده است. حال پرسش اصلی این است که جایگاه هندسه در معماری معاصر ایران چگونه بوده است؟ و تجلی بینش معماران معاصر درمفهوم هندسه درمعماری اسلامی ایران با چه کالبدی جلوه گر می شود؟ در پاسخگویی به این پرسشها از روش مورد پژوهی با بهره گیری از راهکارهای ترکیبی و معرفی برخی پروژه های معماری جدید و از روش کتابخانه ای برای گرد آوری اطلاعات مورد نیاز استفاده شده است.

هندسه، معماری معاصر، فضاهای معماری، تناسبات، معماری فرمال