محمد نبی عربشاهی - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد زاهدان
امیر فرج اللهی راد - دکترای عمران، دانشیار دانشگاه تربیت مدرس

طراحی فضای شهری چون یادمان شهدا، نقش ویژهای در تداعی معانی و انتقال مفاهیم دارد زیرا نمادها و نشانه های معماری به دلیل آنکه در زندگی روزمره ابداع و تکرار می شوند و حس خاصی از معنا و هویت را تقویت می کند، حال قرارگیری یادمان شهداء در پهنه هایی با رویکرد معناگرا این مهم را افزایش داده و به ارتقای معنایی فضا و استفاده متقابل بار معنایی پهنه های معناگرا و یادمان شهدا منجر می شود. در این مقاله، معناگرایی را به عنوان رویکردی نوین در طراحی شهری مورد بررسی قرار گرفته است. رویکردی که هدف آن خلق فضاهای شهری با رویکرد آگاهانه از معانی و مفاهیم مورد نظر طراح را دنبال می کند و با بهره گیری از روش تحقیقی توصیفی_تحلیلی و باتوجه به بسترهای فرهنگی و بومی طرح، مبانی فرهنگ و تفکر اسلامی_ایرانی به عنوان مرجع استخراج معانی موردنظر طراحی شهری، درنظر گرفته شده است. عناصر سازنده طراحی شهری دارای قابلیت های بسیاری برای بیان معانی هستند که از این خصوصیت در جهت نیل به طراحی با رویکرد معناگرا استفاده شده است. یکی از این عناصر یادمان شهداء است که خود برای بیان مفهوم شهادت و ترویج فرهنگ شهادت طلبی، براساس اعتقادات و باورهای دینی، دارای کالبدی معنایی می باشد و قرارگیری آن در میدان امام حسین(ع) زاهدان و در مجاورت با کالبدهای معنایی پیرامون آن بررسی می گردد.

کالبد معناگرا، رویکرد معناگرایی، المان شهری، یادمان شهدا