محمد حسنی - عضو هیت علمی گروه علوم تربیتی دانشگاه ارومیه
سیدمحمد سید علوی - دانشجوی دکتری مدیریت آموزش عالی و عضو دانشگاه آزاد اسلامی- واحد علوم و تحقیقات - باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان- تهران- ایران
اصغر شکیبایی - دانشجوی دکتری جغرافیا وبرنامه ریزی شهری دانشگاه خوارزمی تهران

در این پژوهش با بررسی وضعیت استقرار مراکز آموزش عالی منتخب شهر تهران، وضعیت فعلی ساختمان و موقعیت این مراکز با اصول اساسی، استتار، اختفاء، فریب، پراکندگی، پوشش، اعلان خبر و مقاوم سازی واستحکامات و همچنین اقدامات اساسی پدافند غیرعامل مانند، مکان یابی، تحرک، پناهگاه و جان پناه، استتار، حفاظت و مقاوم سازی تأسیسات مورد سنجش و ارزیابی قرار گرفته و نقاط قوت و ضعف این مراکز از نظرموقعیت، ابنیه، وضعیت دسترسی و امداد و نجات و سایر مؤلفه های پدافند دفاع غیرعامل ارزیابی شده است. این پژوهش به روش میدانی به شکل پیمایشی در منطقه 6 شهرداری تهران اجرا شده است. ابزار گردآوری این پژوهش، چک لیست محقق ساخته، نقشه های شهری و جغرافیایی است که با استفاده نرم افزار AcrGIS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. جامعه آماری این پژوهش مراکز آموزش عالی مستقر در منطقه 6 شهرداری تهران هست که از بین آنها 15 دانشگاه که داری شرایط این پژوهش بودند انتخاب گردید. یافته های پژوهش نشان می دهد که وضعیت دانشگاه های منتخب این پژوهش در زمینه دسترسی پیاده و سواره، تردد و دسترسی ماشین های امدادی و نحوه دسترسی به مرکز و همچنین پارکینگ خودرو در محوطه مرکز به طور کلی در وضعیت متوسطی قرار دارند، در زمینه امکان امداد و نجات درون مرکز یا وجود پناهگاه در داخل یا بیرون مرکز به طور کلی جزءه تعداد معدود از مراکز در بقیه مراکز وضعیت رضایت بخشی وجود ندارد؛ در زمینه دسترسی به مراکز درمانی و اورژانس در بیرون از مرکز با توجه به ساختار منطقه و وجود بیمارستان و درمانگاه های متعدد، وضعیت مطلوب هست؛ از نظر فاصله از عوامل حادثه ساز و خطرآفرین طبیعی و مصنوعی به طور کلی وضعیت غیرعادی و خطرناکی وجود ندارد؛ مراکز آموزش عالی مستقر در منطقه از نظر رعایت اصول دیگر پدافند غیرعامل مانند اختفا، استتار، پوشش، پراکندگی و آموزش شرایط متفاوتی وجود دارد. بطور کلی با توجه به اصول پدافند غیر عامل استقرار مراکز آموزش عالی منتخب در شرایط قابل قبول قرار دارد ولی ارتقای شرایط این مراکز از منظر پدافند غیر عامل لازم و ضروری است.

مراکز آموزش عالی، پدافند غیر عامل، شهر تهران، منطقه 6 شهرداری تهران