محمد قنبریان - دانشجوی کارشناسی ارشد راه و ترابری، دانشگاه سمنان
محمدرضا علی اکبری بیدختی - دانشجوی دکتری راه وترابری، دانشگاه سمنان

کنترل وسیله نقلیه و ایمنی فرود و برخاست هواپیماها تا حدود زیادی به خصوصیات سطح روسازی بستگی دارد. در صورت خشک بودن سطح، اصطکاک بین لاستیک و روسازی معمولاً زیاد است، اما در شرایط آب و هوایی مرطوب توأم با بارندگی های پی درپی، شکل گیری ضخامتی از آب در سطح روسازی، مخصوصاً زمانی که میزان آن بیش از مجموع ظرفیت زهکشی آج لاستیک و خلل و فرج موجود در سطح روسازی باشد، سبب تشکیل گوه ای از آب در جلو لاستیک می گردد. این گوه آب، با وارد آوردن یک نیروی بالابر هیدرودینامیکی به لاستیک سبب جدا شدن چرخ وسیله نقلیه از سطح روسازی شده و پدیده هیدروپلانینگ رخ می دهد. به جدا شدن چرخ وسیله نقلیه از سطح روسازی توسط غشایی از آب، هیدروپلانینگ گفته می شود. در صورت وقوع این پدیده، راننده قادر به کنترل و هدایت وسیله نقلیه خود نخواهد بود و احتمال برخورد بین سایر وسایل نقلیه و به دنبال آن شکل گیری تصادفات وجود خواهد داشت. شیاردار کردن سطح روسازی و یا به عبارتی دیگر، ایجاد شیارهای زهکشی در سطح روسازی با فراهم آوردن یکسری مجراهای خروجی برای آب، از سری اقدامات مؤثر جهت کاهش احتمال وقوع این پدیده به شمار می رود. در این مقاله ضمن معرفی پدیده هیدروپلانینگ که یکی از عوامل کاهش دهنده ایمنی به شمار می رود، فناوری ایجاد شیارهای زهکشی در سطح روسازی راه و بالأخص روسازی باند پرواز فرودگاه، به عنوان یکی از عوامل مهم تأثیرگذار بر کاهش احتمال شکل گیری پدیده هیدروپلانینگ و افزایش ایمنی در فصل زمستان، با توجه به تحقیقات پیشین انجام شده توسط محققین و برخی از سازمان ها موردبررسی قرار خواهد گرفت.

پدیده هیدروپلانینگ، سطح روسازی، شیار زهکشی، باند پرواز فرودگاه