ابراهیم واردی - عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات شیلات ایران- ساری - فرح آباد - پژوهشکده اکولوژی دریای خزر

آلودگی آبها علاوه بر رواج بیماری های عمومی در میان اقشار مختلف مردم دنیا، منابع موجودات زنده آبزی در آبهای داخلی و دریاها را بواسطه عوامل مختلف فیزیکی، شیمیایی، آلی و باکتریولوژیکی آلاینده، بیمار و موجبات مرگ و میر، کاهش جمعیت و در نهایت نابودی کامل آنها را فراهم ساخته و به ذخایر غذایی انسانها آسیب جدی وارد می سازند.از آنجای که منابع آب بویژه منابع آبهای سطحی جاری در کشور عزیزمان ایران به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی و واقع شدن در اقلیم خشک و نیمه خشک به منطقه کم باران دنیا دچار محدودیت جدی می باشد، جلوگیری از آلودگی تخریب و تباهی اکوسیستم های با ارزش رودخانه ای کشور اهمیت ویژه ای دارد. بنابراین شناسایی منابع و عوامل آلاینده رودخانه های کشور و دست یابی به راه حل های اصولی و عملی جهت کاهش میزان ورود پسماندها و ضایعات حاصل از فعالیت های انسانی که به صورت فاضلاب و با مواد زائد جامد از طریق منابع مختلف از جمله اقداماتی است که باید در اولویت برنامه های توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشورمان قرار گیرد. دراین مطالعه از ورودیها و خروجی ها مزارع سرد آبی و یک ایستگاه قبل از مزارع و چهار ایستگاه خودپالایی تا فاصله دو کیلومتر بعد از آخرین مزرعه سرد آبی اندازه گیری میزان BOD5 انجام گردید میزان BOD5 بروش یدومتریک (وینکلر) با استفاده از روش های استاندارد (Cescert, et al, 1984) اندازه گیری شد. تغییرات BOD5 برای ورودی و خروجی مزارع، مزرعه یک (81، 7-3، 0)، مزرعه دو (0.5 -0.3) و مزرعه سه (4/6-8/1) میلی گرم بر لیتر را نشان داد. لازم بذکر است حداکثر BOD5 ورودیهای سه مزرعه بترتیب 4.3، 4.3، 4.6 میلی گرم بر لیتر بوده است. برآورد بار (net Variation) BOD5 مزرعه یک kg/day 171 (تولید سالانه ماهی قزل آلا بالغ بر 100 تن) ، مزرعه دو (kg/day70 (تولید سالانه ماهی قزل آلا بیش از 80 تن) و مزرعه سه (kg/day38 با تولید سالانه ماهی قزل آلا حدود 40 تن بود.

رودخانه هراز ، مزارع قزل آلا ، غذای تر ، بار BOD