اعظم پرچم - دانشیار گروه علوم قرآن وحدیث، عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان
زهره قدرتی اصفهانی - دانشجوی کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث دانشگاه اصفهان

تدوین در حوزه های علوم قرآنی پیشینه ای بس کهن دارد و از آغاز نزول قرآن تا به امروز با فرازهاو فرودهایی که داشته هرگز ایستایی نیافته است. از جمله انواع علوم قرآنی که از سده های نخستینهجری مورد توجه ویژه مفسران و قرآن پژوهان بوده و آثار بسیاری از آن بر جای مانده است،دانش وجوه یا چند معنایی واژگان قرآنی میباشد که این نگاشته ها، گاه به صورت بخشی از تفاسیریا کتب علوم قرآنی و یا به صورت تألیفات جداگانه تدوین یافته است که البته تأثیر این دانش درزبان شناسی نوین و نقش شگرفی که در فهم و تفسیر قرآن دارد بر اهمیت آن می افزاید. با توجهبه اینکه واژه تقوا از رایجترین واژگان در قرآن کریم است و فراوانی و تکرار آن بیشتر به صورتفعل امر «اتقوا»، از سهم و تأثیر به سزای آن در رستگاری انسان حکایت دارد، لذا نگارنده در اینمقاله برآنست با بهره گیری از قراین درون متنی و برون متنی از جمله سیاق وکلمات همنشین بهبررسی وجوه تقوا در قرآن پرداخته، پنج وجه معنایی قانونمداری، خودکنترلی، عدالت، رعایتحقوق دیگران، همچنین تعامل اجتماعی را بر وجوهی که تا به امروز در کتب وجوه آمده استافزوده، ارتباط معنایی آن در آیه با هسته اصلی لغت را مورد مداقه قرار داده، با در نظر گرفتنمباحث مورد توجه در علوم روز از جمله علوم اجتماعی و روانشناسی و نقش تأثیرگذار آن درزندگی بشری ویرایشی نو از وجوه تقوا ارائه دهد.

وجوه معنایی تقوا، قانونمداری، خودکنترلی، عدالت، رعایت حقوق دیگران، تعامل اجتماعی