سیدمصطفی میرمحمدی میبدی - دانشجوی دکتری حقوق عمومی دانشگاه تهران

بخشی از شهروندان هر حکومت اسلامی (دارالاسلام) را ممکن است کافرانی تشکیل دهند که اصطلاحاً با نام «غیراهل کتاب» شناخته شده اند. همچنین هرکشور اسلامی در روابط بین الملل خود ممکن است با کشورهایی سروکار داشته باشد که اتباع آن در همین دسته قرار گیرند. اگرچه در نگاه اول تعریف این دسته از کفار، قدری سهل و آسان به نظر می آید اما تدقیق در این مفهوم و جستجو در آثار فقهای امامیه از ابتدا تاکنون نشان می دهد که حدود و ثغور تعریف «غیرمسلمان غیراهل کتاب» و تمیز آن از سایر مصادیق کافران و همچنین مفاهیم مشابهی که در این خصوص وجود دارد، چندان واضح و روشن نیست و نیاز به بازنگری مجدد معنا و مصادیق این اصطلاح، کاملاً احساس می شود. در تحقیق پیش رو سعی داریم تا با تعریف دقیق هر یک از اجزاء غیرمسلمانان غیراهل کتاب و برشمردن مصادیق آن، حدود و ثغور این مفهوم در فقه امامیه و قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران را استخراج نماییم.

مسلمان، کافر، غیرمسلمان غیراهل کتاب، کافر حربی، اهل کتاب، معاهده