رضا رضوانی - دکترای آموزش زبان انگلیسی، استادیار دانشگاه یاسوج
مینا وکیلی نژاد - کارشناس ارشد مطالعات ترجمه دانشگاه پیام نور خوزستان، واحد آبادان

ترجمه فرآیندی پیچیده و متشکل از چندین مرحله است که به گفته بسیاری از نظریه پردازان این عرصه،واژه گزینی یا معادل یابی یکی از مهم ترین مراحل آن است که انجام صحیح آن مستلزم داشتن دانش کافیدر زبان مبدأ و مقصد است. واژه گزینی عبارت است از یافتن معادلی در زبان مقصد برای کلمه یا عبارتی درزبان مبدأ به گونه ای که همان تأثیری را در خواننده ایجاد کند که متن زبان مقصد در خواننده متن اصلیایجاد کرده است. واژه گزینی در ترجمه متون مذهبی به ویژه قرآن از اهمیت و حساسیت ویژه ای برخورداراست، زیرا آنچه در فرآیند ترجمه منتقل می شود کلام الهی است و مترجم باید به اصل وفاداری به متن اصلی توجه ویژه ای داشته باشد. در این پژوهش به بررسی معادل یابی و ترجمه واژه «امام» در آیه 124 سوره بقره می پردازیم. از آنجا که معنای واژه امام در این آیه از قرآن مجید یکی از مسائل مهم مورد اختلاف بین شیعه و سنی است به بررسی معادل یابی این واژه توسط مترجمان شیعه و سنی پرداختیم تا ببینیم آیاپیشینه فکری و اعتقادات مترجم بر معادل یابی و ترجمه این کلمه تأثیر داشته است یا خیر. بررسی ترجمهها نشان می دهد که مترجمان شیعه و سنی به طور کلی از دو واژه Imam و Leader برای معادل یابی این کلمه استفاده کرده اند که بیانگر این واقعیت است که مترجمان سعی کرده اند تا حد ممکن ایناختلافات در تفسیر قرآن را در ترجمه خود منعکس نکنند. به عبارتی دیگر انتخاب معادل برای این کلمهتحت تأثیر ایدئولوژی مترجم نبوده است. تجزیه و تحلیل دقیق هر یک از این واژه ها نشان می دهد که ایندو واژه نمی توانند معادل مناسبی برای واژه «امام» در این آیه باشند.

ترجمه، معادل یابی، واژه گزینی، قرآن، ایدئولوژی