سمیه شهری - دانشجوی دکتری مدیریت خدمات بهداشتی و درمانی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران
سیدجمال الدین طیبی - استاد، گروه مدیریت خدمات بهداشتی و درمانی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران- نویسنده مسئول
امیراشکان نصیری پور - دانشیار، گروه مدیریت خدمات بهداشتی و درمانی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران- نویسنده مسئول
فرهاد غفاری - استادیار، گروه اقتصاد، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران، ایران

این پژوهش با هدف تعیین استانداردهای پیشنهادی جهت ارزیابی تولیت در نظام سلامت بر اساس مدل معادلات ساختاری انجام گرفت. نوع پژوهش توصیفی- تحلیلی و کاربردی بود. در این پژوهش که طی سال 1394 انجام گرفت، 419 نفر از صاحبنظران حوزه سلامت در این پژوهش شرکت داشتند. جمع آوری اطلاعات از طریق پرسشنامه ارزیابی تولید نظام سلامت انجام پذیرفت. روایی پرسشنامه به روش روایی محتوی و پایایی آنها با استفاده از ضریب الفای کرونباخ (0/832) تأیید شد. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS22 و لیزرل 8/8 تحلیل شد. منظور سنجش تأثیر مولفه تولیت در نظام سلامت در این پژوهش از روش تحلیل عاملی استفاده شد. نتایج اجرای تحلیل مؤلفه های اصلی موثر در مولفه تولیت نشانگر این بود که از 4 ریز مولفه جمع آوری و استفاده از خرد، شکل دهی به سیاست های سلامت، تعیین دورنما و راهبردها، گذاشتن تأثیر، رویکردهایی برای کنترل و تنظیم و نظام پاسخگویی و مشارکت بین بخشی و از میان 26 گویه از 4 حذف گردید. بدین منظور از تحلیل اکتشافی با روش بیشینه احتمال و چرخش واریماکس استفاده شده است. محاسبات انجام شده نشان می دهد که شاخص کفایت نمونه برداری (KMO) برابر 0/789 و سطح معنادار بودن مشخصه آزمون کرویت بارتلت نیز کمتر از 0/05 بوده است. در ارتباط با تولیت 4 عاملاستخراج شد که مقدار ویژه بزرگتر از یک داشتند. «جمع آوری و استفاده از خرد و گذاشتن تأثیر: رویکردهایی برای کنترل و تنظیم» و «جمع آوری و استفاده از خرد» شاخص مهم تری برای سنجش متغیر تولیت نسبت به بقیه شاخص ها می باشد شناسایی شاخص های ارزیابی تولیت می تواند از طریق شناسایی نقاط قوت و ضعف به سیاست گذاران سلامت در راستای دستیابی به عملکردی بهتر در نظام سلامت، کمک نماید.

نظام سلامت، تولیت، ایران