باز زنده سازی تاریخی باغ خالصه بمپور

انسان از ابتدای هستی به دنبال تغییر شرایط محیطی خود در جهت استفاده بهینه از آن است. باغهای ایرانی نمونه بارزی از توانایی انسان در سازگاری با محیط و ارتقا شرایط زیستمحیطی سکونتگاههای خود هستند. شکلگیری این باغها در طول تاریخ ساختارهایی ترکیبی ازهنر و مهندسی ایرانیان آفریده که هماکنون بخش ارزشمندی از میراث تاریخی این سرزمین به شمار میرود. در این پژوهش باغ ایرانیخالصه بمپور واقع در بیستوپنج کیلومتری شهر ایرانشهر در استان سیستان و بلوچستان متعلق به اواخر دوره قاجار، مورد بررسی قرارگرفته است. تحقیق پیشرو مبین آن است که این باغ ایرانی منحصربه فرد در این منطقه با ماهیت اقتصادی و اقامتی، منبع نگهداریغله منطقه بلوچستان به شمار میرفته است. این باغ بعد از خشکسالی و تخریب باغات خالصه اطراف آن اهمیت خود را ازدستداده واکنون تبدیل به ویرانهای شده است که با توجه به تهاجم ریگزار و شن به داخل باغ روزبهروز روند تخریبی ساختار فیزیکی و طبیعی باغ بیشتر میشود. علیرغم اینکه بناهای باغ مورد مرمت قرارگرفتهاند، لیکن با توجه به اصول منشورهای بین المللی حفاظت از میراث طبیعیو فرهنگی از جمله منشور فلورنس که لزوم مرمت اثر و بستر را بهطور توأم میداند و با توجه به پیوستگی ساختار طبیعی و بناهای تاریخی باغ، نمیتوان مرمت بناهای آن جدا از باغ صورت گیرد. درروش این پژوهش با در نظر گرفتن اصالت و یکپارچگی که از مهمترین اصول باززنده سازی میراث هستند، مستندسازی منظر باغ و تغییرات آن بامطالعه و مقایسه اسناد تاریخی، عکسهای تاریخی، عکسها و نقشههای هوایی و سفرنامهها در راستای باز زنده سازی پلان اصلی باغ انجامشده است تا زمینه حفاظت جامع این میراث باارزش که تنها باغ ایرانی بهجامانده در منطقه بلوچستان است، فراهم آید

Keywords:

باغهای ایرانی , باغ خالصه بمپور , یکپارچگی , باززنده سازی , منشور فلورانس