روح اله عشریه - دانشجوی دکتری شهرسازی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بین الملل تبریز
مائده امیری رسکتی - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری معماری دانشگاه تهران

پدیده حاشیه نشینی پدیده ای شهری است که با توجه به رشد شهرنشینی بی رویه در جهان و مهاجرت از روستا به شهر با قصد رفاه بیشتر شکل گرفته و گسترش یافته است. حاشیه نشینی به عنوان برهم زننده تعادل فیزیکی شهرها، نشان دهندهتوسعه ناموزون شهری و منطقه ای است و به دغدغه ی بسیاری از متخصصین شهری، جامعه شناسان و معماران تبدیل گشته. از سوی دیگر گسترش فیزیکی نابسامان و بی رویه ی شهرها یکی از مشکلات شهر و شهرنشینی جهان سوم در دوران معاصرمی باشد؛ بطوریکه طی فرآیندی مداوم محدوده های فیزیکی و فضاهای کالبدی شهر در جهات عمودی و افقی به لحاظ کمی و کیفی رشد می یابد و اگر این روند سریع و بی برنامه باشد به ترکیبی نامتناسب از فضاهای شهری مشکل زا خواهد انجامید. لذا یکی از علل شکل گیری این روند و همچنین یکی از مهمترین پیامدهای آن حاشیه نشینی شهری است. حاشیه نشینی درکلان شهرهای جهان به ویژه در کشورهای در حال توسعه در همسنجی با دیگر مناطق جهان به صورت فزاینده ای در حال رشد است و با توجه به مشکلات و معضلاتی که به همراه دارد به یکی از چالش های توسعه ای در این کشورها تبدیل شده است. در این مقاله تلاش شده حاشیه نشینی، عوامل آن و مشکلات پدید آمده ناشی از این مسئله بررسی شود و پس از شناسایی مولفه های تاثیرگذار، راهکارهایی جهت کاهش پیامدهای این مهم ارائه گردد. برای این منظور از روش مطالعات کتابخانه ای و اسنادی استفاده شده و حوزه ی هدف آن، کلان شهرهای کشور می باشد

حاشیه نشینی، مهاجرت، کلانشهر، مدیریت شهری، شهرسازی