زهرا پیشگاهی فرد - دانشیار جغرافیای سیاسی دانشگاه تهران
عمران علیزاده - دانشجوی دکتری تخصصی جغرافیای سیاسی

دگرگونی نظام بین الملل پس از جنگ سرد به طور کلی مفهوم امنیت ملی را دچار دگرگونی نمود. از جمله مهمترین مشخصه های این دگرگونی، تثبیت جایگاه امنیت زیست محیطی در رویکرد امنیت ملی است.امنیت زیست محیطی با تهدیداتی سروکار دارد که نه تنها نتیجه غیرعمدی فعالیتهای اجتماعی و اقتصادی است بلکه در مقایسه با تهدیدات نظامی خیلی کند پیش می رود بنابراین افقهای زمانی برای برنامه ریزی سیاسی لازم به منظور مقابله با آن بی نهایت گسترده است.این مقاله با روش تحلیل محتوا ضمن بررسی مفهوم امنیت ملی و امنیت زیست محیطی به بررسی تفاوت دیدگاهها نسبت به امنیت زیست محیطی در دوران کنونی و دوران نظام دوقطبی در جهان می پردازد.نتایج حاصله از این پژوهش نشان دهنده آن است که تخریب عوامل زیست محیطی نتیجه نیروهای اقتصادی و اجتماعی غیرشخصی است و تهدیدات حاصله از آن به یک دولت دشمن و یا موجودیت سیاسی مستقل مربوط نمی شود و راه حلهای مشارکتی می طلبد.

امنیت ملی، امنیت زیست محیطی، نظام بین المللی، نیروهای اقتصادی