علی جوزی - استادیار گروه مهندسی منابع طبیعی-محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی دان
زینب یگانه کیا - دانشجوی کارشناسی ارشد، برنامه ریزی، مدیریت و آموزش محیط زیست دانشگاه
عاطفه نسرین پور - دانش آموخته(کارشناسی) دانشگاه آزاد اسلامی دانشکده فنی و مهندسی واحد

از ابتدای خلقت بشر تا کنون، زمین عرصه جنگ و درگیری، بین اقوام مختلف بشری بوده و روزی را در آرامش بسر نبرده است. همواره جنگ ها با تکیه بر پیشرفت علم و تکنولوژی مسبب نابودی حیات انسانها و طبیعت بوده اند تا جایی که اخیراً کاربرد تسلیحات کشتارجمعی(نامتعارف) در جنگ ها انسانها و محیط زیست آنها را با شدیدترین و مخرب ترین پیامدها متاثر کرده است. آزمایش و گسترش این نوع تسلیحات نیز اضطراب و تردید را در جوامع افزایش داده است. هدف از انجام پژوهش حاضر، ارزیابی تلاش های جامعه بین الملل در دفاع از محیط زیست در مخاصمات مسلحانه است. این پژوهش یک تحقیق از نوع کتابخانه ای است که عمدتا به مرور آن دسته از درگیری های مسلحانه پرداخته است که تسلیحات کشتار جمعی در آنها مورد استفاده قرار گرفته است. همچنین جهت گیری های جامعه بین الملل و دادگاه بین المللی در مورد استفاده از این تسلیحات مورد توجه بوده است تا به این سوال اصلی تحقیق پاسخ داده شود که آیا انعقاد موافقت نامه های بین المللی در رابطه با تسلیحات کشتارجمعی و ممنوعیت استفاده نظامی از تکنیکهای تغییر محیط زیست در دفاع از محیط زیست در مخاصمات مسلحانه موثر بوده است یا خیر. نتایج تحقیق حاکی از موفقیت نسبی جامعه بین الملل در این زمینه است. چنانچه علیرغم وجود هفده معاهده، کنوانسیون و موافقت نامه در منع استفاده، آزمایش و گسترش تسلیحات کشتارجمعی و دو کنوانسیون در رابطه با ممنوعیت استفاده نظامی یا خصمانه از طریق تکنیک های تغییر محیط زیست، استفاده از این تسلیحات و تکنیک ها همچنان ادامه دارد.

جنگ- تسلیحات کشتارجمعی- محیط زیست- میکروبی- شیمیایی- هسته ای