محسن فرزین - دانشجوی دکتری آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران
ابراهیم گلزار - دانشجوی دکتری محیط زیست، دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات تهران

هدایت هیدرولیکی بالا، قابلیت انتقال و ناهمگنی و آن ایزوتروپی شدید ابخوان های کارستی، آسیب پذیری انها را در مقابل آلاینده ها (فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی) افزایش می دهد. به طوری که ممکن است در زمانی اندک، حجم قابل توجهی از منابع آب اینگونه آبخوان ها در خطر آلودگی قرار گیرد، تخریب و الودگی منابع کاربست در ایران رو به افزایش است و بنابراین انجام تحقیقات ارائه برنامه اجرایی برای حفاظت از منابع کارستس را باید جدی تلقی نمود. از این رو، حساسیت آبخوان کارستی تنگه کناره یاسوج به آلودگی ناشی از تخلیه زباله شهر و حومه یاسوج با استفاده از روش تعیین آسیب پذیری COP مورد بررسی قرار گرفت. میزان آسیب پذیری آبخوان کارستی منطقه بین 0/6 تا 4/2 محاسبه گردید که نشان دهنده دامنه آسیب پذیری خیلی کم تا زیاد است به طوری که مساحت طبقه با آسیب پذیری زیاد با سطحی معادل 138 هکتار بر روی سازند دوره کواترنر و مساحت محدوده با طبقه آسیب پذیری متوسط 6845 هکتار که عمدتاً بر روی سازند آسماری، قرار گرفته است؛ همچنین بیشترین مساحت طبقات آسیب پذیر از زیاد به کم به ترتیب 1/6، 77/1 و 21/2 می باشد. سپس با تهیه نقشه زون بندی حفاظتی آبخوان بر اساس نقشه اسیب پذیری، مشخص شد که هرچند محل تخلیه زباله شهر یاسوج در زون 3 حفاظت (آسیب پذیری کم) قرار گرفته است، با این وجود، احتمال آلودگی آبخوان کارستی و در نتیجه آلودگی آب پمپاژی از چاه های شرب، بسیار زیاد می باشد. بنابراین لازم است که در این مورد بازنگری و توجه ویژه ای اعمال گردد.

ابخوان کارستی، آلودگی، آسیب پذیری، یاسوج