زینب کرکه آبادی - استادیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری،دانشگاه آزاد اسلامی واحد سمنان
محمد شعبانی - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد سمنان معاون شهرسازی و معماری منطقه 9
مریم غلامی - کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرری کارشناس طرح تفصیلی شهرداری منطقه 9 شهرداری تهران

شهر و شهرنشینی، امروزه از مهمترین موضوعات اجتماعی است که میتواند عناصر فرهنگی و کلیه فرایندهای ناشی از تاثیر انسان و محیط پیرامون او را دستخوش تغییر و تحول قرار دهد. تحقیقات انجام شده در مورد شهرهای اسلامی، تاحدود زیادی متاثر از چارچوب مفاهیم و قوانین اجتماعی، سیاسی و اقتصادی حاکم بر شهرهای غربی و مطابق با موازین و معیارهای مطالعه شهرهای غربی صورت پذیرفته است و محور اصلی مطالعات آنها مبتنی بر مقایسه شهرهای اسلامی با شهرهای اروپایی بوده است،. هدف از تدوین این مقاله، مرور و بررسی نظریه ها و تحلیل های انجام شده در خصوص شهرهای قلمرو فرهنگ اسلامی و مقایسه آن با شهر های غربی و بررسی سبک های شهرسازی در دوران اسلامی در ایران می باشد. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی است و با روش های اسنادی و کتابخانه ای اطلاعات مورد نیاز جمع آوری شده است. در نهایت نتیجه گرفته شده که در شهرهای اسلامی-ایرانی، تفکر حاکمان زمانه و ایدئولوژی ناشی از آن عوامل مهمی در ایجاد ساختار کالبدی این گونه شهرها بوده است. اگر در دوران جدید روند تفکرات مدرن و مدرن شدن اثرات ملی، کم رنگ تر نموده، ولی هنوز عامل مهم در این زمینه محسوب می شود.

شهر، شهر اسلامی، شهر غربی، سبکهای شهرسازی درایران