مهرداد ایزدی - کارشناس ارشد دانشکده مهندسی مکانیک دانشگاه علم و صنعت ایران
بهروز فرشی - دانشیار دانشکده مهندسی مکانیک دانشگاه علم و صنعت ایران

با توجه به هزینه های زیاد حفر چاه های جهتدار خصوصا در دریا ، بهینه سازی آن از طریق طراحی مسیر مناسب، ضروری به نظر میرسد و در این مورد توابع هدف متفاوتی می تواند در نظر گرفته شود . در چاه های جهتدار طول حفاری می تواند بعنوان تابع هدف در نظر گرفته شود و با کمینه سازی آن انتظار کاهش هزینه را داشت، اما این تابع، چندان سودمند نمی باشد . از آنجا که در این چاهها بخش های مختلف شامل بخش عمودی، بخش های مستقیم و بخش های منحنی با تغییر زاویه و جهت وجود دارند که حفر هر یک زمان و هزینه متفاوتی دارند، استفاده از توابع هدف دیگر چون زمان معقول تر به نظر میرسد . در این تحقیق تابع هدف جامع با ضرایب سختی معرفی گردیده است که قابلیت تعیین نوع تابع هدف را به کاربر می دهد . با ارائه روشی جهت یافتن تابع هدف زمان با اعمال ضرایب زمانی بر هر بخش، مسیر بهینه با زمان کمتر علیرغم افزایش طول حفاری بدست آمده است . در این میان استفاده از داده های چاه های مجاور، جهت تعیین ضرایب سختی بسیار حائز اهمیت است و کارآمدی روش ارائه شده بستگی به اعمال ضرایب صحیح خواهد داشت . در این تحقیق مسیر 3 بعدی چاه، از روش سیمپلکس نلدر و مید بهینه سازی گردیده است است که از روش های بهینه سازی مرتبه صفر بوده و نیازی به محاسبات گرادیانی ندارد. در محاسبات منحنی ها از روش مینیمم انحنا که دقیق ترین روش در محاسبات مسیر می باشد، استفاده شده است.

حفاری جهتدار، بهینه سازی مسیر، روش مینیمم انحنا، روش سیمپلکس