پیش بینی نوسانات تراز سطح آب زیرزمینی دشت سیرجان با استفاده از روش برنامه ریزی بیان ژن

برداشت بیرویه از منابع آب زیرزمینی به خصوص در مناطق خشک و نیمه خشک لطمه های جبران ناپذیری را به این منابع از نقطهنظر کمی و کیفی وارد کرده است. نظر به اهمیت بالای تراز آب زیرزمینی، توجه به این منابع و جلوگیری از تخریب آنها نیاز به یکبرنامه ریزی بلندمدت و طرح های مدیریتی جامع و یکپارچه ای دارد که در مطالعات هیدروژئولوژی آبخوان موثرند. پیچیدگی این نوعمسائل باعث شده امروزه با توجه به تعدد مدلهای ریاضی موجود، استفاده از محاسبات نرم همچون برنامه ریزی بیان ژن در دهه هایاخیر مورد توجه محققان قرار گرفته شود. این مدلها الگوریتم های قدرتمندی می باشند که از سیر تکاملی طبیعی الهام گرفته اند و درعلوم مختلف از جمله مدیریت منابع آب مرسوم شده اند. روش برنامه ریزی بیان ژن به دلیل ساختار قدرتمند در کمینه سازی خطایمدلسازی و استفاده از ساختار درختی ابزاری مناسب برای حل مسائل پیچیده سری های زمانی می باشد. در این پژوهش از اطلاعاتماهانه مربوط به 23 چاه مشاهده ای در آبخوان دشت سیرجان طی سال های 1377 لغایت 1392 به منظور شبیه سازی و پیش بینیتراز سطح آب زیرزمینی استفاده شده است. در ادامه بر اساس پهنه بندی خطای مطلق آبخوان، قابلیت و کارایی مدل مورد بحث وبررسی قرار گرفته است. در پایان نتایج بدست آمده از مدلسازی با توجه به معیارهای آزمون خطای مدل شامل ضریب تعیین، جذرمیانگین مربعات خطا و ضریب نسبی خطای مطلق، نشان دهنده این بود که برنامه ریزی بیان ژن در مدلسازی نوسانات تراز آبزیرزمینی از دقت بالایی برخوردار است.

Keywords:

برنامه ریزی بیان ژن , آب زیرزمینی , دشت سیرجان , داده های پرت , نقشه پهنه بندی