لیدا سلیمی - دانشکده علوم دریایی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
محمد ربانی - پژوهشکده علوم و فنون هسته ای (سازمان انرژی اتمی ایران)
پیمان اقتصادی عراقی - مرکز ملی اقیانوس شناسی ایران
شهلا جمیلی - موسسه تحقیقات شیلات ایران

نظر به اهمیت تالاب انزلی بعنوان یک تالاب بین المللی و همچنین برخورداری شرایط اکوسیستمی این تالاب برای پرورش و رشد آبزیان در حاشیه جنوبی دریای خزر وجود جایگاه ویژه نرمتنان پایش زیستی این تالاب از اهمیت خاصی برخوردار است. متاسفانه تالاب انزلی همواره در معرض تهدید آلاینده های نفتی و فلزات سنگین معمول در ترکیبات نفت خام نظیر نیکل و وانادیم (با توجه به اکتشافات نفتی اخیر در دریای خزر و نوسانات سطح آب) و پسابهای شهری قرار دارد. فلزات سنگین به دلیل خاصیت کارسینوژنیک و موتاژیک می توانند برای موجودات زنده حتی در نسل بعدی بسیار خطرناک باشند. لذا با توجه به مواد مذکور و انتقال آلودگی در طول زنجیره غذایی بواسطه مصرف آبزیان آلوده، لزوم تعیین غلظت اینگونه آلاینده ها در محیط زیست و محیط های آبی بسیار حائز اهمیت است و علاوه بر اینکه سبب می شود وضعیت آلودگی محیط زیست نسبت به این آلاینده ها در حال حاضر مشخص شود تا اقدامات مناسب مدیریتی برای رفع آن انجام پذیرد می تواند مبنایی برای مونیتورینگ های سال های آتی و بررسی روند افزایش احتمالی آن ها هم باشد. در این پروژه یکی از گونه های بومی تالاب انزلی یعنی دو کفه ای Anodont cygnea (که با توجه به نوع تغذیه این دو کفه ای یعنی Filter Feeder بودن، آلودگی را با غلظتی بمراتب بیشتر از محیط آبی جذب می کند) مورد بررسی قرار گرفته و میزان آلاینده هایی نظیر فلزات سنگین نیکل و وانادیم در بافت آن تعیین مقدار می شود. البته به طور همزمان از رسوبات استگاههای مورد نظر در تالاب انزلی ( که احتمال وجود آلاینده های فوق الذکر در آن ها بیشتر است) نیز نمونه برداری صورت گرفته و پس از انتقال به آزمایشگاه و آماده سازی آنها و انجام آنالیزهای شیمیایی با استفاده از روش جذب اتمی، فلزات سنگین Ni و V در آنها تعیین گردیده است. لازم به ذگر است که کمترین مقدار نیکل و وانادیوم در بافت به ترتیب0/0249 , 0/0231 µg/g و در رسوبات 1.4381، 0.4024 µg/g و بیشترین مقدار نیکل و وانادیوم به ترتیب 0.3243، 1.3351 µg/g و در رسوب 306.9603، 19.3561 µg/g می باشد.