مصطفی تاتینا - هیئت علمی و عضو باشگاه پژوهشگران جوان دانشگاه آزاد اسلامی
شهربانو عریان - استاد و عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت معلم تهران

در این تحقیق جهت بررسی تاثیر بخش محلول در آب نفت خام بر تجمع PAHs در عضله ماهی حلوای سیاه در آزمایشگاه پژوهشکده اکولوژی خلیج فارس در بهار سال 1383 انجام شد. دو محلول با دوزهای 0ppm و 12ppm از نفت خام به روش اندرسن و با استفاده از آب دریا که مشابه آب محل صید ماهیها بوده است تهیه گردید. سپس 20 عدد از این گونه ماهی که از 6 ایستگاه مختلف خلیج فارس صید شده بودند در آزمایشات زیست سنجش بلند مدت (8روزه) به تعداد 10 عدد ماهی در غلظت تهیه شده از نفت خام قرار گرفتند. پس از پایان 8 روز در معرض گذاری ماهیان مورد آزمایش بطور جداگانه فریز و بسته بندی شده و جهت تعیین میزان تجمع PAHs در عضله با آزمایشگاه ارسال شدند. اندازه گیری PAHs بوسیبه دستگاه کروماتوگراف گازی با شناساگر شعله یونشی (GC -FID) مدل واریان 3400 انجام شد. در کل 16نوع ترکیب مختلف PAHs در هر یک از تیمارهای ماهی حلوا سیاه شناسایی شد. سپس مجموع کل PAHs در هر یک از دوزها بطور جداگانه محاسبه گردید نتایج حاصله از آتالیز داده ها نشان می دهد که میانگین تجمع (PAHs(x ± STD در عضله ماهیان حلوا سیاه شاهد (دوز 0ppm) و قرار گرفته در معرض دوز 12ppm از نفت خام به ترتیب برابر با ppb 25/1±799/66 و 12/67±2649 ppb می باشد. مقایسه میانگین مقادیر به دست آمده با استفاده از آزمون t-student نشان می دهد که بین دو دوز 0ppm و 12ppm از نفت خام از نظر میانگین PAHs موجود در بافت عضله ماهی حلوا سیاه اختلاف معنی دار آماری مشاهده می شود (P< 0/05). به عبارت دیگر قرارگیری در معرض دوز ذکر شده از نفت خام میزان تجمع PAHs را در ماهیان در معرض قرار گرفته نسبت به ماهیان شاهد افزایش می دهد. از سوی دیگر زیان بودن تجمع ترکیبات PAHs در ماهیان شاهد را می توان به آلوده بودن آب محل زیست این ماهیان (خلیج فارس) نسبت داد.

حلوا سیاه، نفت خام، PAHs، خلیج فارس