شهریار محمدرضایی

امروزه، از الگوها و روش های گوناگونی برای مدیریت مواد زاید جامد شهری استفاده می شود. سوزاندن از آن جمله بشمار می رود که به علت کاهش حجم زباله و تولید انرژی اهمیت ویژه ای دارد. با این وجود، سوختن هر تن مواد زاید جامد شهری حدود 0.2 تا 0.4 متر مکعب خاکستر سمی با طیف وسیعی از مواد آلاینده تولید می نماید. بر اساس آزمایشات EPA آمریکا، میزان مواد سمی موجود در خاکستر زباله سوزها در حد خطرناک است. ازاین رو، حمل و نقل خاکستر زباله سوزها مستلزم مدیریت آسیب های ممکن آنهاست. به عبارت دیگر، مدیریت ریسک حمل و نقل خاکستر زباله سوزها ضروری است. موسسه بازیافت و مدیریت مواد زاید جامد استان مازندران، در سال 1385، استقرار و بهره برداری از تاسیسات "زباله سوز شهری ساری" را بمنظور سوزاندن 25 تن زباله در ساعت، به عنوان گزینه موقت دفع مواد زاید جامد این شهر تا قبل از بهره برداری از کارخانه کمپوست ساری، در دستور کار قرار داد. دراین تحقیق، خطر و عملیات پذیری (HAZOP) سیستم یا فعالیت حمل و نقل خاکستر زباله سوز شهری ساری از محل زباله سوز تا محل دفن خاکستر تجزیه و تحلیل گردید. مشکل مورد مطالعه، احتمال پخش و انتشار خاکستر حین حمل و نقل آن است. ابتدا، سیستم یا فعالیت یادشده به زیرسیستم ها یا ریزفعالیت های بارگیری، حمل و نقل و باراندازی خاکسترها تقسیم شد. سپس، انحراف های ممکن تجهیزات و اقدامات مورد استفاده نسبت به معیارهای عملکرد مربوطه در فرایند بارگیری، حمل و نقل و باراندازی خاکستر زباله سوز شهری ساری شامل بسته بندی نامناسب خاکستر، وسیله نقلیه نامناسب، عدم صلاحیت راننده وکمک راننده، شرایط نادرست بارگیری، شرایط نادرست حمل و نقل، روش نادرست حمل و نقل، پارک و توقف نادرست وسیله نقلیه و باراندازی نادرست خاکستر شناسایی گردید. آنگاه، علت انحراف های شناسایی شده مشخص و پیامدهای آن تعیین شد. درنهایت، کنترل های موجود روی علت و پیامد انحراف ها شناسایی و پیشنهاداتی برای تقویت کنترل های موجود و تعریف کنترل های جدید ارائه گردید.

تجزیه و تحلیل خطر و عملیات پذیری (HAZOP)، مواد زاید جامد شهری، زباله سوز، خاکستر، ساری