سحر سیفی
زهرا خسرونژاد

متهم به عنوان فردی که صرفا در مظان اتهام قرار دارد و چه بسا پس از رسیدگی اتهاماو هرگز اثبات نشده و منجر به صدور حکم برائت گردد ، لذا ضروریست که به منظور حفظ کرامتانسانی و تأمین و تضمین حقوق و آزادی های فردی که هدف و غایت هر دادرسی عادلانه ایاست، از حداقل تضمین هایی برخوردار گردد. در رویکردهای حقوق نوین ، اغلب حقوقی که برایمتهم به رسمیت شناخته شده اند از جمله حق سکوت، حق برخورداری از وکیل، حق تفهیم اتهام،ممنوعیت بازداشت موقت و رعایت تساوی ، جملگی از حقوقی هستند که پایه ها و مقررات اساسیآن ها در فقه اسلام نیز به رسمیت شناخته شده است . عدم قبول سکوت متهم به عنوان دلیلیبرای مجرم دانستن وی، اختیارات محدود بازداشت موقت متهم ، لزوم تفهیم اتهام به حکم عقل،پذیرش اخذ وکیل برای دفاع از فرد مظنون و رعایت تساوی میان طرفین دعوا توسط فرد قاصی ازجمله حقوق دفاعی هستند که در حقوق اسلامی مورد شناسایی قرار گرفته اند. در حقوقانگلستان نیز الزام به بیان حق سکوت به متهم و اجتناب از خود اتهامی، الزام به تفهیم اتهام بهمتهم در اولین فرصت ممکن و ارائه ی کمک و مشورت حقوقی توسط وکیل مجانی به محضبازداشت و در مرحله ی رسیدگی، ارائه ی ادله 7روز قبل از دادرسی از جانب دادستان و رسیدگیبه اتهام توسط 12 نفر اعضای هیئت منصفه ی هم قطار با متهم از جمله اقداماتی هستند که درراستای تضمین حقوق متهم و برگزاری دادرسی عادلانه مورد پذیرش قرار گرفته اند. در واقعمواردی که در باب دادرسی در کتاب های فقهی با عنوان آداب القضاء مطرح هستند را می توان بهعنوان منبعی برای تضمین حقوق متهم برشمرد. این مقاله با نگاهی تطبیقی سعی در مقایسهجایگاه متهم در خصوص حقوقی از قبیل حق سکوت ، حق تفهیم اتهام ، ممنوعیت بازداشتمتهم، حق برخورداری از وکیل و رعایت تساوی میان طرفین بین دو نظام حقوقی بزرگ اسلام وانگلستان دارد.

حقوق دفاعی، متهم ، نظام حقوقی انگلستان، حقوق اسلامی