شناسایی جهات بهینه توسعه آتی شهر مرودشت با استفاده از توانمندی GIS و روش Fuzzy-AHP

با توجه به تحولات جمعیتی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی رخ داده طی چند دهه اخیر،تحولات زیادی در شکل شهر نشینی و توسعه شهرها رخ داده است . توسعه روز افزون جامعه شهری، متأثراز عوامل ذکر شده به ساخت و سازهای بدون برنامه ریزی گسترش مهار نشدنی شهرها منجر شده وتغییرات زیادی در ساخت فضایی آن ها به وجود آورده است که لزوم هدایت آگاهانه و طراحی فضایزیست مناسب برای شهرها را به دنبال داشته است . هدف از این مطالعه شناسایی جهات مناسب برایتوسعه آتی شهر مرودشت بود. در این راستا از روش تحلیل سلسله مراتبی فازی استفاده شد. بدین منظور،ابتدا با استفاده از توانمندی سیستم اطلاعات جغرافیایی، لایه های اطلاعاتی فاصله از جاده دسترسی،فاصله از مسیر سیلاب، فاصله از مراکز داد و ستد، فاصله از مراکز اداری، نسبت توسعه اراضی، نسبتاراضی کشاورزی، نسبت سکونتگاهها، فاصله از روستاهای مجاور تهیه شدند و بعد از وزنده ی با تکنیکتحلیل سلسله مراتبی برای معیارها و زیرمعیارها و همچنین فازی سازی نقشه ها، از عملگر ضرب و جمعفازی برای شناسایی مناطق حساس و مناطق کمتر در معرض خطر و حساسیت کمتر در سامانه اطلاعاتجغرافیایی، عملیات پهنه بندی اراضی انجام شد و بر اساس انحراف از معیار ارزشهای سلولی تصویررستری در پنج طبقه پتانسیل ناچیز، بسیارکم، کم، متوسط، زیاد و بسیار زیاد طبقه بندی و بر اساسپتانسیل اراضی جهات توسعه آتی شهر مشخص شد. نتایج نشان داد که مهمترین معیارها با اوزان 0/268و 159 / 0 بهترتیب معیار فاصله از مسیر سیلاب و معیار نسبت سکونتگاهها بودند. همچنین نتایج نشان دادکه محدوده شمالی، شمال غربی و شمال شرقی محدوده شهر بیشترین پتانسیل و محدوده جنوب وجنوب غربی کمترین پتانسیل را جهت توسعه آتی شهر دارند. مهمترین جهات توسعه به ترتیب شمال،شمال شرق، شمال غربی و محدوده شرقی شهر بودند. قابل ذکر است که طبقه پتانسیل زیاد جهت توسعهبا 57 / 30 % از وسعت محدوده مطالعاتی بیشترین سطح را بخود اختصاص داده است و همچنین 83 / 64 %از اراضی شهر مرودشت پتانسیل بالا و مناسبی جهت توسعه آتی دارند.

Keywords:

جهات توسعه آتی , پتانسیل اراضی , تحلیل سلسله مراتبی فازی , سیستم اطلاعات جغرافیایی , مرودشت