برهان منصوری - دانشجوی دکترای سم شناسی، مرکز تحقیقات بهداشت محیط، دانشگاه علوم پزشکی کردستان، سنندج
رحیمه برامکی یزدی - کارشناس ارشد محیط زیست، گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه بیرجند، بیرجند

زمینه و هدف: آب یکی از اصلی ترین عوامل محدود کننده در دستیابی به توسعه پایدار است، بخصوص علاوه بر محدودیت های کمی، از نظر کیفی نیز در معرض تهدید قرار داشته باشد. هدف از این تحقیق تعیین کیفیت آب قنات های بخش مرکزی شهر بیرجند بوده است. روش بررسی، بدین منظور فاکتورهای آمونیاک، سختی کل، کلسیم، منیزیم، نیتریت، کلر، اکسیژن محلول، دما و pH در چهار منطقه اندازه گیری شدند. آنالیز غلظت پارامترهای فیزیکی و شیمیایی در نمونه های آب با استفاده از دستگاه Palintest صورت گرفت. همچنین از آزمون همبستگی پیرسون به منظور یافتن روابط بین پارامترها استفاده شد. یافته ها: نتایج این مطالعه نشان داد که غلظت سختی کل، آمونیاک و سختی کلسیم به ترتیب رنجی بین 490 تا 504، 0/1 تا 0/2 و 85 تا 125 میلی گرم بر لیتر بوده است. میانگین غلظت نیتریت، کلر و منیزیم به ترتیب رنجی بین 0/05-0/09، 0/30-0/09 و 39 تا 46 میلی گرم بر لیتر تعیین گردید. همچنین میانگین غلظت دما و pH به ترتیب برابر 21/2 تا 20/1 و 7/5 تا 8/2 اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که بین دما و نیترات همستگی معنی دار وجود داشت (p<0/05). نتیجه گیری: نتایج بدست آمده از این مطالعه نشان داد که کلیه پارامترهای فیزیکی و شیمیایی آب قنات های بخش مرکزی بیرجند کمتر از استانداردهای بهداشتی بوده و مشکلات بهداشتی برای مصرف انسان ندارد.

قنات، کیفیت اب، پارامتراهای فیزیکی و شیمیایی، سختی آب