سحر محمدنبی زاده - دانشجوی دکتری آموزش بهداشت محیط، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی کردستان، سنندج
علیرضا پورخباز - عضو هیئت علمی گروه محیط زیست، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند، بیرجند
رضا افشاری - دانشیار، گروه آموزشی داخلی (مسمومین)، دانشکده پزشکی مرکز تحقیقات سم شناسی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد

زمینه و هدف: به دلیل افزایش استقرار صنایع در سواحل و توسعه شهرهای ساحلی، اکوسیستم های آبی و آبزیان آنها از آلاینده های تخلیه شده به ویژه فلزات سنگین تأثیر پذیرند. فلزات سنگین پس از ورود به اکوسیستم های آبی در بافت های آبزیان و از جمله ماهیان تجمع یافته و نهایتاً وارد زنجیره غذایی شده، می توانند از طریق تغذیه از ماهیان آلوده وارد بدن انسان گردند. در این مقاله نمونه های ماهیان خوراکی حلوا سفید (Pampus argenteus) و گاریز (Liza klunzingeri) به منظور تعیین غلظت فلزات سنگین (Cu, Zn) در بافت غضله از منطقه حفاظت شده حرا واقع در استان هرمزگان جمع آوری گردید. روش بررسی: در این مطالعه تعداد 72 عدد از گونه گاریز و 54 عدد گونه حلوا سفید صید شد. بافت عضلانی نمونه ها مورد مطالعه قرار گرفته و غلظت فلزات سنگین برحسب میکروگرم به گرم می باشد که به وسیله دستگاه جذب اتمی کوره گرافیتی مدل PERKIN-ELMER 3030 تعیین غلظت گردید. آنالیزهای آماری صورت گرفته در این مطالعه با استفاده از نرم افزار SPSS انجام گرفت. یافته ها: این مطالعه نشان داد که میانگین غلظت فلزات روی و مس در بافت عضله، به ترتیب 66.69، 0.92 میکروگرم بر گرم در ماهی حلوا سفید و 3/5، 0/55 میکروگرم بر گرم در ماهی گاریز بود. همچنین نتایج حاصل از بررسی های آماری، حاکی از پایین بودن میزان روی و مس در عضله ماهیان مورد بررسی نسبت به استانداردهای جهانی بود.

فلزات سنگین، عضله، ماهی، آلودگی