رضا منصوری - دانشجوی دکتری ژئومورفولوژی/ مدیریت محیطی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی
امیر صفاری - دانشیار گروه ژئومورفولوژی، دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی

بخ شهایی از پوسته زمین در عهد حاضر دارای حرکات زمی نساختی هستند و در آینده نیز مستعد بروز خطر خواهند بود.از این رو، اشکال ژئومورفولوژیکی در برابر فعالیت های زمی نساختی بسیار حساس بوده و در اثر این حرکات تغییر م یکنند.ارزیابی فعالیت های زمی نساختی با استفاده از برخی از شاخص های کمی، نقش مهمی را در شناخت این فعالیت ها داشته و به تفسیر وضعیت زمی نساختی مناطق کمک م ینماید. در این پژوهش از شاخص های شیب طولی رودخانه) SL (، نسبت پهنای کف دره به ارتفاع آن) VF (، عدم تقارن حوضه زهکشی) AF (، تقارن توپوگرافی معکوس) T(، نسبت شکل حوضه) BS ( و پیچو خم رودخانه) S( برای تعیین میزان فعالیت زمی نساختی حوضه آبخیز فرحزاد در شمال شهر تهران استفاده شده است. این حوضه با وسعتی معادل 8/ 35 کیلومترمربع، یکی از زیرحوضه های محدوده کوهستانی شمال این شهر می باشد که با توجه به وقوع فرایندهای دامنه ای)از جمله لغزشی و ریزشی(، مکان مناسبی برای ارزیابی فعالیت نسبی زمین ساخت به حساب م یآید.رودخانه فرحزاد این حوضه از ارتفاعات خاوری امامزاده داوود سرچشمه م یگیرد. روش تحقیق بر پایه روش تحلیلی استوار است. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش شامل نقشه های توپوگرافی و زمین شناسی منطقه مورد مطالعه، تصویر ماهواره ای و سامانه اطلاعات جغرافیایی در قالب نرم افزار ARC GIS 10 می باشد. همچنین، نتایج کمی بدست آمده طی چندین مرحله کارمیدانی مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج بدست آمده از این پژوهش نشان م یدهد که منطقه مورد مطالعه براساس شاخص های SL، VF، AF، T، SMF، EU، FD و S از لحاظ زمین ساختی در وضعیت فعال و تنها بر اساس شاخص BS در حالت نیمه فعال قرار دارد. تحلیل این کمیت ها در مجموع نشانگر فعال بودن این حوضه در عهد حاضر می باشد و حوضه براساس شاخص IAT در کلاس 1 قرار می گیرد. این نتایج با شواهد ژئومورفولوژیکی از جمله وقوع زمی نلغزش در منطقه نیز مطابقت دارد.

زمین ساخت، حوضه فرحزاد، کلا نشهر تهران، زمین لغزش، شاخصهای ریخت زمین ساختی