محمود موسی زاده - استادیار، مرکز تحقیقات علوم بهداشتی، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی مازندران، ساری، ایران
نرگس خانجانی - دانشیار، گروه آمار و اپیدمیولوژی، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی کرمان، کرمان، ایران
مهشید ناصحی - استادیار، گروه اپیدمیولوژی، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی ایران، تهران، ایران
عباس بهرامپور - استاد، گروه آمار و اپیدمیولوژی، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی کرمان، کرمان، ایران

مقدمه: بررسی ابعاد مختلف نظام مراقبت گروههای در معرض خطر سل به منظور پویایی و ارتقاء کیفیت آن با بهره گیری ازنظرات خبرگان و افراد با تجربه در این مینه، بسیار مهم و ضروری است. لذا، هدف ا این مطالعه تبیین وضعیت نظام مراقبتاین گروه ها در ایران می باشد.روش ها: در این مطالعه کیفی جمع آوری داده ها از طریق مصاحبه با 17 نفر خبره در برنامه کنترل سل در ایران انجام شد. ازچهار معیار قابل قبول بودن، انتقال پذیری، قابلیت وابستگی و تأییدپذیری به منظور ار یابی روایی و پایایی داده ها استفاده شد .همچنین برای تحلیل داده ها از روش تحلیل چارچوبی استفاده شد.نتایج: بر اساس نظرات مصاحبه شوندگان، 12 گروه مهم در معرض خطر سل و 7 موضوع مرتبط با چالش های موجود در نظاممراقبت آن در ایران استخراج شد. برای بخش عمده ای از این گروه های در معرض خطر برنامه ساختار یافته ای وجود ندارد ووضعیت بیماریابی و درمان مشابه جمعیت عمومی است. برای برخی دیگر (مبتلایان به HIV/AIDS ، زندانیان و افراد در معرضتماس) برنامه وجود دارد، ولی از حیث اثربخشی با ابهاماتی مواجه می باشد.بحث و نتیجه گیری: نتایج حاکی از این می باشد که گروه های در معرض خطر سل گسترده و برخی از آنها به سختی دردسترس هستند، از این رو، این گروه ها یکی از چالش های اصلی برنامه کنترل سل ایران می باشند.

سل، نظام مراقبت، مطالعه کیفی