فرشته رضایی - دانشجوی دکتری اقلیم شناسی دانشگاه شهید بهشتی
توران حسین زاده - دانشجوی کارشناسی ارشد اقلیم شناسی دانشگاه شهید بهشتی

توپوگرافی یکی از مهمترین عوامل تاثیر گذار و کنترل کننده اقلیمی می باشد، از جهتی اقلیم نقش مهمی را در فعالیتهای گردشگری ایفا می کند. در این مقاله با استفاده از شاخص (TCI) به ارزیابی اقلیم توریسمی استان خراسان رضوی پرداخته و سعی گردید، نقش عامل توپوگرافی شامل ارتفاع و جهت شیب در پهنه بندیهای اقلیمی بررسی شود. شاخص مورد نظر برای 31 ‏ایستگاه (سینوپتیک، کلیماتولوژی، بارانسجی)، که دارای آمار مشترک 23 ‏ساله ( 2010 ‏- 1987 ‏) بودند اجرا شد. در همین راستا ضمن تحلیل پارامترهای اقلیمی مرتبط با روش TCI ‏و تاثیر عامل توپوگرافی در آنها، منطقه مورد مطالعه از لحاظ وضعیت آسایش اقلیم گردشگری پهنه بندی شد. برای بررسی جهت شیب، شاخص TCI ‏برای ایستگاهای مورد نظر به روش دستی محاسبه شد و با ایستگاهای هم عرض خود مقایسه گردید و برای بررسی ارتفاع نیز از روش ترکیبی رگرسیون و IDWبرای درونیابی استفاده گردید. با توجه به نقشه ها و با در نظر گرفتن عامل ارتفاع، دو ماه آخر فصل بهار، ماه آخر تابستان و اول پاییز به دلیل اینکه TCI>80 ‏است، بالاترین پتانسیل و بهترین شرایط اقلیم توریستی را داراست و بسیار متفاوت با پهنه بندی بدون در نظر گرفتن توپوگرافی می باشد. همچنین اعمال جهت شیب در محاسبات، در ایستگاههای هم عرض نشان داد که جهت شیب، طبقه بندی اقلیم توریستی را تغییر می دهد. به طوری که این تغییرات در طبقه بندی اقلیمی 2 ‏ایستگاه نیشابور مشهد و تربت حیدریه- تربت جام آشکار می باشد. با توجه به این که استان خراسان رضوی دارای آب وهوای متنوع می باشد. شرایط مناسب و مطلوب اقلیمی برای گردشگری در طول سال با توجه به تغییر فصول و تغییر شرایط آب و هوایی در بین نواحی مختلف استان متغیر است و تحت تاثیر توپوگرافی ها قرار دارد.

TCI،خراسان رضوی،جهت شیب،ارتفاع