محسن هاشمی - معاون عمرانی دانشگاه آزاد اسلامی
محمد علی کرونی - مدیر واحد برنامه ریزی و کنترل پروژه معاونت عمران دانشگاه آزاد اسلامی

امروزه مهمترین عوامل موفقیت و جذابیت راه آهن، سرعت، دقت، امنیت و آسایش آن است و بدون وجود هرکدام از این خصوصیات، شبکه ریلی کارائی لازم را نخواهد داشت. برتری های حمل و نقل ریلی نسبت به سایر شقوق حمل و نقل، زمانی بیشتر آشکار م یگردد که ترکیبی از راه آهن برقی، خطوط و قطار سری عالسیر و تونل های طویل ریلی با یکدیگر آمیخته شوند. در این میان تونل های طویل ریلی دارای ویژگی های منحصر بفردی هستند که کوتاه شدن مسیر و به تبع آن کاهش زمان سفرو نیز افزایش ظرفیت حمل و نقل بار و مسافر از آن جمله می باشند. سالیان متمادی بحث حمل سریع مسافر و کالا با کمترین آثار منفی زیس تمحیطی و ایمنی و آسایش بیشتر نسبت به خطوط جاده ای در کریدور تهران - شمال با طرح یک مسیر ریلی سریع السیر مطرح بوده است. این مهم بدون احداث تونل آن هم از نوع تون لهای عمیق و طویل ریلی با توجه به وضعیت توپوگرافی منطقه در طول مسیر مذکور میسر نمی باشد. با توجه به وسعت کشور، فاصله شهرها و تمرکز جمعیت در کوهپایه هاو ارتفاعات سلسله جبال البرز و زاگرس، استفاده از خطوط ریلی آن هم از نوع پرسرعت ، بدون استفاده از تون لهای طویل و عمیق امکان پذیر نیست. با توجه به حجم انبوه مسافران و بار که در ماه های مختلف سال در مسیر تهران - شمال در حال ترددمی باشند، ایجاد و توسعه شبکه حمل و نقل ریلی به طور واضحی خودنمایی م یکند. در این راستا توجه به راه ارتباطی مناسب و البته پاسخگو به حجم تقاضای مسافران، ایجاد مسیر ریلی جدیدی را به منظور دسترسی به استا نهای شمالی کشور وتسهیل این ارتباط پر رنگ تر از همیشه می گرداند. این خط ریلی اقتصاد دو سوی البرز را بهم پیوند می زند و این اجازه را خواهد داد که با سرعت 200 کیلومتر در ساعت در حداکثر 30 دقیقه از تهران به آب های دریای خزر رسید. این بدین معنی 3 ساعته در زمان غیر شلوغ و 5 ساعته در زما نهای شلوغ به نیم ساعت تقلیل پیدا خواهد کرد و لذا / است که فاصله 5 صرفه جویی کلانی در مصرف سوخت و همچنین وقت مردم را به ارمغان خواهد آورد. در این راستا ایده ایجاد مترواتصال سریع السیر در جهت ارتباط با استا نهای شمالی کشور طرحی نو م یباشد که در این مقاله به مطالعات مقدماتی و مباحث پیرامون آن که شامل مطالعات راهبردی، امکان پذیری و مسیریابی اولیه می باشد؛ توجه گردیده است.

راه آهن برقی، قطار سریع السیر، تونل طویل ریلی، البرز