الهام علی زاده - کارشناس ارشد اقتصاد از دانشگاه تبریز

طی سال های اخیر، انجمن های بین المللی به مسئله تغییرات آب و هوا که به طور اساسی ناشی از انتشار گازهای گلخانه ای است، توجه زیادی می کنند. از طرفی مساله تامین انرژی و تهدید تغییرات آب و هوا، تبدیل اقتصاد جهان را به اقتصاد کم کربن ضروری می سازد. دی اکسید کربن ناشی از احتراق سوخت های فسیلی مهم ترین گازهای گلخانه ای است که بخش صنعت ایران، با داشتن سهمی به طور متوسط حدود 16/1 درصد، نقش بسزایی در انتشار آن در بین کل بخش های مصرف کننده انرژی کشور داشته است. بنابراین مطالعه در زمینه جداسازی بین رشد ارزش تولیدات و انتشار دی اکسید کربن و توصیف عوامل موثر بر رشد انتشار دی اکسید کربن در زیربخش های صنعتی ایران می تواند درک نظری مهمی برای حفاظت انرژی، ایجاد تکنولوژی جدید، رشد مکانیسم صنایع کارخانه ای سبز، شتاب گرفتن توسعه اقتصاد کم کربن و توجه به توسعه پایدار محیط زیست در این بخش را مهیا سازد. بر همین اساس در مطالعه حاضر، انتشار دی اکسید کربن مورد بررسی قرار می گیرد. همچنین با استفاده از شاخص جداسازی به تحلیل ارتباط بین انتشار دی اکسید کربن و رشد اقتصادی در زیربخش های صنعتی ایران می پردازد. نتایج نشان می دهد که طی سال های 1385 - 1384، 1388- 1387 ، 1390- 1389 عدم جداسازی و طی سال های 1387-1385، 1391-1390 جداسازی ضعیف و در سال 1389 - 1388 جداسازی قوی وجود دارد. همچنین تغییرات اثر فعالیت، اثر ساختاری، اثر ضریب انتشار و اثر ترکیب سوخت های مصرفی به ترتیب بیشترین نقش را در افزایش انتشار دی اکسید کربن طی دوره مورد بررسی داشته، در حالی که تغییرات اثر شدت انرژی نیز مهم ترین عامل کاهش انتشار دی اکسید کربن می باشد.

تحلیل تجزیه شاخص، شاخص جداسازی، تغییرات انتشار دی اکسیدکربن، زیربخش های صنعتی، روش LMDI، ایران