حسن سعیدی - عضو هیات علمی، گروه آموزشی اقتصاد، دانشگاه پیام نور واحد استان گلستان
فاطمه سخی - کارشناس ارشد، گروه آموزشی اقتصاد کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
رضا نورا - عضو هیات علمی، گروه آموزشی کشاورزی، دانشگاه پیام نور استان گلستان

با ظهور انقلاب صنعتی و بروز بحران ها و عدم تعادل های ناشی از فزونی تولید بر مصرف و به دنبال آن پدید آمدن تورم ساختاری در اقتصاد، دخالت مستقیم و مستمر دولت در برنامه ریزی های اقتصادی برای ایجاد تعادل جهت رشد و توسعه اقتصادی هماهنگ را ایجاد نماید. از این رو این مطالعه به بررسی عوامل تعیین کنند درآمد مالیاتی در گروه کشورهای عضو سازمان اوپک از جمله ایران طی دوره زمانی 2004-2013 می پردازد. کشورهای مورد مطالعه شامل پنج کشور عضو اوپک از جمله ایران، آنگولا، کویت، قطر و نیجریه می باشد. روش مورد استفاده برای تخمین مدل مورد نظر، روش پانل دیتا بوده که در این پژوهش پس از آزمون های لازم روش اثرات تصادفی برای این منظور انتخاب گردید. نتایج حاصل از تخمین مدل به روش اثرات تصادفی نشان داد که متغیر تولید ناخالص داخلی واقعی تاثیر مثبت و معنادار بر درآمد مالیاتی در این گروه از کشورها دارد. متغیر حجم تجاری هیچ تاثیری بر درآمد مالیاتی نداشته اما نسبت سرمایه گذاری مستقیم خارجی به تشکیل سرمایه ثابت تاثیر مثبت و معنادار بر درآمد مالیاتی این گروه از کشور ها دارد. همچنین متغیرهای نرخ مرگ و میر کودکان و تعداد سالهای زندگی افراد پس از تولد تاثیر مثبت و معنادار مالیاتی داشته است. متغیرهای نهادی نیز شامل حقوق سیاسی و آزادی حقوقی بوده که متغیر حقوق سیاسی تاثر مثبت و معنادار بر درآمد مالیاتی داشته در حالی که آزادی حقوقی هیچ تاثیری بر درآمد مالیاتی این پنج کشور عضو اوپک ندارد. از این رو پیشهاد می گردد که دولت های این پنج کشور عضو اوپک از جمله ایران برای درآمد مالیاتی این پنج کشور عضو اوپک از جمله ایران برای افزایش درآمد مالیاتی،تولید ناخالص داخلی واقعی و همچنین سهم سمایه گذاری مستقیم خارجی از سرمایه ثابت را افزایش دهد. همچنین دولت می تواند با افزایش امید به زندگی و تعداد سالهای زندگی پس از تولید بر درآمد مالیاتی بیفزاید. همچنین می توان با افزایش حقوق سیاسی در این کشورها درآمد مالیاتی را افزایش داد.

پانل دیتا، تولید ناخالص داخلی واقعی، درآمد مالیاتی، سرمایه گذاری مستقیم خارجی، کشورهای عضو اوپک