زهرا نوری - نویسنده مسئول، دانشجوی کارشناسی ارشد آبخیزداری دانشگاه تهران
آرش ملکیان - استادیار دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران

کیفیت آب های سطحی در حال حاضر یکی از نگرانی های اصلی محیط زیستی در سراسر جهان است که تحت تاثیرعواملی مانند آلودگی های نقطه ای و غیر نقطه ای و تغیر اقلیم قرار می گیرد. در این مطالعه از تکنیک های آماری چندمتغیره مانند آنالیز مولفه های اصلی (PCA) و آنالیز خوشه ای (CA) برای ارزیابی وضعیت کیفیت آب سطحی در حوزه آبخیز رودخانه سیمره استفاده شد. داده های کیفیت آب از 8 ایستگاه نمونه برداری با طول آماری 10 سال جمع آوری شدو 12 پارامتر فیزیکی و شیمیایی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. تحلیل خوشه ای، 8 ایستگاه های نمونه برداری را در سهخوشه همگن براساس تشابه ویژگی های کیفی آب کلاس بندی کرد. آنالیز مولفه های اصلی به منظور شناخت مهمترینپارامتر کیفیت آب استفاده شد. نتایج نشان داد که چهار عامل بیشترین سهم را در تبیین واریانس کل پارامترها دارندبطوریکه چهار عامل به ترتیب 40/11، 23/98، 19/91 و 14/07 و در مجموع 97/07 درصد از واریانس کل پارامترها را توجیه می کنند. آنالیز مولفه های اصلی نشان داد که تغییرات پارامترهای کیفیت آب مرتبط با زمین شناسی منطقه، نرخفرسایش بالادست، تغییرات کاربری اراضی شهری و کشاورزی و رواناب های شهری است.

آنالیز مؤلفه های اصلی (PCA)، آنالیز خوشه ای (CA)، کیفیت آب سطحی، رودخانه سیمره