حمیده کریمی - کارشناسی ارشد محیط زیست کارشناس GIS شهرداری سیرجان
فرهاد افصحی - کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری شهردار منطقه دو سیرجان

نور همواره نقشی مهم در حیات بشر ایفا نموده است . نخستین عامل محیطی که برای هر نوع فعالیتی ضروری است ، نور و روشنایی می باشد . این عامل بیش از سایر متغیر های فیزیکی تأثیر دارد؛ زیرا متغیرهای دیگری را که در کیفیت انجام کار نقش مهمی دارند دستکاری می کند . با این وجود، سیر پیشرفت منابع نوری که همواره به سمت آسایش بشر بوده، با استفاده نابجا و اشتباه، موجب ایجاد ضرر و زیان برای وی گشته است . یکی از بزرگترین این زیانها را می توان پدیده آلودگی نوری دانست . بطور کلی آلودگی نوری به نور اضافی یا مزاحمی گفته می شود که توسط انسان بوجود آمده باشد و به بیان دیگر، نور اضافی یا مزاحمی که بدلیل طراحی یا اجرای بد یک سیستم روشنایی و ایجاد نوری فراتر از حد انتظار روشنایی بوجود آمده باشد . گسترش نامناسب و بی رویه شهرها، استفاده گسترده از لامپ های غیر استاندارد، عدم آگاهی مردم در استفاده صحیح از نور و وسایل تولید کننده آن و سیاست های نادرست مدیریت شهری در به کارگیری نور در معابر و گذرگاه ها، سبب بروز آلودگی نوری در شهرها شده است . از آنجائیکه این پدیده دارای اثرات منفی بسیاری شامل اثرات زیست محیطی بر جانوران و گیاهان و بطور کلی اکوسیستم حیات وحش، تاثیر بر ستاره شناسی، تلفات انرژی، ایجاد یا تشدید بیماری ها، مبهم بودن ستارگان در آسمان شب و ... است، مطالعه و بررسی آن دارای اهمیت فراوان بوده و مقابله با آن می تواند اثرات مثبت فراوانی در پی داشته باشد . در ادامه به بررسی آلودگی نوری در اجتماعات بشری پرداخته و برخی از راهکار های عملی جهت کاهش آلودگی نوری را بررسی خواهیم نمود.

آلودگی نوری، طراحی نورپردازی شهری، محیط زیست شهری