آذر مهرک - دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد قزوین، گروه شهرسازی، قزوین، ایران
نوید سعیدی رضوانی - استاد راهنما، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد قزوین، گروه شهرسازی، قزوین، ایران

امروزه توسعه های شهری و صنعتی باعث برهم زدن نظم طبیعت شده و موجب تغییر در ساختار اصلی و اولیه مناطق طبیعی مانند رودخانه ها، آبگیرها و علفزارها که درگذشته ساختار پایدار و متعادلی داشتند، شده است. در طی سال های متمادی مسیل های شهری عموماً با هدف سود رسانی به بشر و در جهت تأمین آب مورد نیاز شهرها، جمع آوری و خروج فاضلاب شهری و صنعتی، خروج رواناب و کاهش خسارات ناشی از سیل مورد استفاده قرار می گرفتند. تا اینکه این استفاده مدام از مسیل ها به مرور سبب تخریب فیزیکی و همچنین کاهش عملکرد اکولوژیکی آنها گردید این پژوهش در پی آن است که به بررسی اثرات احیا و بازسازی مسیل جاجرود در ابعاد زیست محیطی، گردشگری و ایجاد حس مکان بپردازد پژوهش حاضر، از نوع کاربردی و روش انجام آن، توصیفی - تحلیلی است روش گردآوری اطلاعات به دو صورت کتابخانه ای و میدانی است تمرکز اصلی پژوهش در بخش مطالعه میدانی بر پرسشنامه است جامعه آماری مورد مطالعه در این پژوهش شهروندان و مردمی هستند که در مسیر مسیل جاجرود زندگی می کنند و کسانی که در این منطقه برای بهره مندی از این فضاها مراجعه می نمایند و یا به نوعی در ارتباط هستند به دلیل نداشتن چارچوب مشخص و نداشتن تعداد دقیق آمار، تعداد نمونه بنا به تشخیص محقق و مشورت تعدادی از متخصصین و استادان دانشگاه، 350 نفر انتخاب گردید داده های گردآوری شده از طریق پرسشنامه پس از کدگذاری و انتقال به نرم افزار رایانه ای SPSS ، تجزیه و تحلیل گردید برای تجزیه و تحلیل داده ها، علاوه بر استفاده از روش آمار توصیفینظیر فراوانی، درصد، میانگین و انحراف معیار؛ از آزمون های T تک نمونه ای، تحلیل واریانس یک طرفه ( ANOVA ) و توکی استفاده شده است نتایج حاصل از آزمون T تک نمونه ای نشان می دهد که احیای مسیل جاجرود توانسته است در فراهم کردن منابع زیست محیطی شهر و ایجاد حس مکان مؤثر باشد اما در رونق گردشگری تأثیر چندانی نداشته است می توان نتیجه گرفت از دیدگاه پاسخگویان، احیای مسیل جاجرود تا حدودی توانسته است در دستیابی به توسعه پایدار در منطقه مؤثر باشد. نتایج آزمون تحلیل واریانس یک طرفه ( ANOVA ) نشان می دهد که میزان تأثیر احیای مسیل جاجرود بر منطقه مورد مطالعه در ابعاد مختلف متفاوت می باشد براساس آزمون توکی بیشترین تأثیر در بعد زیست محیطی و پس از آن بعد ایجاد حس مکان و در انتها بعد گردشگری می باشد.

توسعه پایدار، مسیل، حس مکان، منابع زیست محیطی، جاجرود