آتوسا سبزقبائی - دانشجوی کارشناسی ارشد شیمی و فناوری اسانس، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم دارویی

گیاه کلپوره یا مریم نخودی، گونه ای از گیاهان دارویی است که دارای نام علمی Teucrium polium L. بوده، از تیره نعناییان (Lamiaceae) و متعلق به جنس Teucrium می باشد. در طب سنتی برای درمان برخی بیماری ها همچون دیابت استفاده می شود و خواص درمانی مختلفی همچون ضد درد، ضد تب، آنتی اکسیدانی و کاهش دهنده فشار خون برای آن درنظر گرفته می شود، که این خواص درمانی به دلیل وجود ترکیب های شیمیایی متعدد در اسانس حاصل از آن است. بررسی های فیتوشیمیایی صورت گرفته بر روی گیاه کلپوره منجر به استخراج و شناسایی ترکیبات مختلفی همچون آلفاپینن، بتاپینن، سابینن، لیمونن، بتا کاریوفیلن، بی سایکلوجرماکرن، جرماکرن دی و ترکیبات متعدد دیگری شده است. تاکنون هیچ گونه تحقیقی بر روی کمیت و کیفیت اسانس حاصل از گیاه کلپوره و مقایسه آن در رویشگاه های مختلف این گیاه در ایران انجام نشده است. در این مقاله به بررسی کمیت و کیفیت اسانس حاصل از گیاه کلپوره در رویشگاه های مختلف می پردازیم و همچنین با توجه به تفاوت در نوع ترکیبات شیمیایی و میزان آنها در رویشگاه های مختلف و تاثیر این امر بر خواص دارویی آن، به خواص دارویی آن نیز اشاره خواهیم نمود. در بین رویشگاه های مختلف مورد بررسی گیاه کلپوره، رویشگاه های مازندران، مشهد و فارس نسبت به تمام رویشگاه ها با برخورداری از بالاترین درصد ترکیبات شیمیایی نظیر آلفاپینن، بتاپینن و لیمونن از کیفیت بالایی از اسانس برخوردار بوده و حائز اهمیت می باشند

اسانس، ترکیبات شیمیایی، کلپوره، گیاهان دارویی، مریم نخودی، Teucrium polium L