علل شکل گیری اسکان غیر رسمی در شهر مهاباد (مورد: محله کانی صوفی رشید)

از پدیده های عمده ناپایداری شهری بویژه در کشورهای در حال توسعه، گونه ای شهرنشینی با مشکلات حاد موسوم به اسکان غیررسمی است که بنا به مشاهدات جهانی در حال گسترش فزاینده است. این گونه سکونتگاه ها هر چند جلوه ای از فقر را نمایان می سازد، اما بازتاب کاستی ها و نارسایی های سیاست های غلط و نادرست در مدیریت شهری می باشد. ناتوانی دولت و شهرداری ها در گسترش زیرساخت ها و ارائه خدمات باعث رشد و گسترش این گونه سکونتگاه ها شده است که از یک طرف باعث گسست کالبدی پاره ای از نواحی مسکونی از پیکره کل شهر شده و همچنین باعث کاهش برخورداری از خدمات شهری، کیفیت سکونت و از طرف دیگر باعث به حاشیه رانده شدن و انزوای اجتماعی پارهای از گروه ها در این گونه سکونتگاه ها شده است. هدف این پژوهش بررسی علل اصلی شکل گیری اسکان غیررسمی در محله کانی صوفی رشید مهاباد است. به منظور دستیابی به اهداف پژوهش از روش تحقیقی،توصیفی- تحلیلی مبتنی بر روش های اسنادی و میدانی استفاده شده است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که کمبود امکانات و خدمات در روستا سبب مهاجرت روستاییان به شهر مهاباد شده است. این گروه به دلیل ارزانی هزینه های خانه و زمین، ضعف بنیه مالی و همچنین بهره مندی از امکانات و خدمات در شهر، سکونتگاه های غیررسمی را برگزیده اند. حقایق حکایت از آن دارند که این محله بدون برنامه ریزی و بدون نظارت مدیران شهری گسترش یافته است که به علت ضعف نظارت مدیران شهری و ناهماهنگی میان سازمان های ارائه دهنده خدمات شهری، هسته اولیه آن که شکل گرفته در چند سال اخیر گسترش زیادی یافته است. با توجه به نتایج بدست آمده از این پژوهش، راهکارها و پیشنهاداتی در جهت توانمندسازی، بهسازی و بازآفرینی پایدار آن ارائه شده است که مهمترین آنها عبارتند از: ایجاد تعادل بین میزان برخورداری از امکانات و خدمات میان شهر و روستا، بهسازی کالبدی و فیزیکی در رونق آموزشی، بهداشتی و دلبستگی اهالی به محیط و محله خود، تقویت میزان ارتباط بین دستگاه های مدیریت شهری و تشکل های مردمی.

Keywords:

اسکان غیررسمی , مدیریت شهری , شهرنشینی , محله کانی صوفی رشید