آرزو کریمیان
نعمت ا .. جعفرزاده
رامین نبی زاده
مهران افخمی

افزایش و گسترش جمعیت، صنعت و کشاورزی از یک سو و محدودیت منابع آبی قابل استفاده از سویی دیگر ایجاب می نماید که مدیریت و حفاظت این منبع مهم و حیاتی با دقت بیشتری توام گردد . یکی از مسائل حائز اهمیت در رابطه با رودخانه ها بعنوان منبع مهم تامین آب ، ارزیابی کیفی و حفاظت از آنها است . استفاده از انواع شاخص های کیفیت کمک به بیان وضعیت و کیفیت آب به صورتی ساده و آسان می نماید . آنها با ساده سازی و کاهش اطلاعات خام ، روند تغییرات کیفی را در طول مکان و زمان نشان داده و می توانند به صورت ابزاری مفید در تصمیم گیریها بکارروند . در مطالعه ای که بر روی رودخانه زهره در استان خوزستان انجام گردید از شاخص WQI جهت ارزیابی و پهنه بندی استفاده گردید . متوسط رطوبت سالانه در حوزه آبریز زهره 54 درصد و میزان بارندگی متوسط سالانه حدود 310 میلیگرم و اقلیم آن از نوع گرم و بیابانی با پوشش گیاهی کم و زمینهای شور می باشد . جهت پایش و نمونه برداری آب رودخانه از نه ایستگاه نمونه برداری برای مدت یکسال پارامترهای هدایت الکتریکی، پی هاش، نیترات و فسفات مورد اندازه گیری شد . مقدار متوسط سالانه پارامترها در ایستگاههای مختلف محاسبه و شاخص WQI آنها بدست آمد . نتایج نشان داد که حوزه رودخانه زهره به سه بازه با شاخص کیفیت آب پایین ، متوسط و خوب تقسیم می گردد . بالاترین و بهترین شاخص WQI بدست آمده در ایستگاههای رودخانه زهره مقدار 44 می باشد که در مقایسه با استاندارد از وضعیت چندان مطلوبی برخودار نیست . تخلیه انواع پساب تصفیه نشده ، نفوذ آب شور دریا در ایستگاههای انتهایی رودخانه و شرایط محیطی منطقه وضعیت رودخانه زهره را بسیار حساس و آسیب پذیر نموده است . بنحوی که در ایستگاههای پایین دست رودخانه ، کیفیت آب به پایین ترین حد کیفیتی خود می رسد لذا اجرای هر گونه پروژه باید با ارزیابی و مدیریت صحیح توام گردد .

کیفیت آب ، رودخانه زهره ، پهنه بندی ، WQI