عباس رهبری - عضو هیات علمی دانشگاه فرهنگیان و دانشجوی دکتری تاریخ و تمدن ملل اسلامی، دانشگاه آزاد اسلامی، خمین، ایران،
مژده اردلانی - کارشناس الهیات و معارف اسلامی، آموزش و پرورش، سنندج، ایران

علم پزشکی از جایگاه ویژه ای در میان همه جوامع برخوردار است. انسان به حرفه پزشکی، به عنوان یک وظیفه مقدس از دیر باز نظر می کرده و در این میان، انتظار بیمار بر این است، فردی که بر بالین او حاضر می شود فردی توانا و آگاه به علم پزشکی بوده و بتواند بیماری او را به خوبی تشخیص و نسبت به مداوای وی اقدام نماید. پزشکی اسلامی، ترکیبی از سنت های پزشکی یونان باستان به ویژه سنت های بقراط و جالینوس با نظریه ها و جنبه های عملی پزشکی ایران باستان و هند باستان است. از بررسی فعالیت اطباء صدر اسلام یک پیوستگی از برداشت ها و معاینات مکتب بقراطی با روش فلسفی، نظری جالینوس و افزودن دانسته های پیشین پزشکان ایران زمین و هندوستان در آن دیده می شود. آشنایی با علوم مختلف ، مخصوصا پزشکی در اسلام تاکید بسیار شده است، در اینجا به بررسی پیشینه پزشکی در صدر اسلام و معرفی افراد مشهور در آن زمان پرداخته شده ، برخی از اقدامات درمانی آنان ذکر و در این خصوص نیز از رسول مکرم اسلام و ائمه (ع) مطالبی نقل گردیده است و به توانمندی برخی از این اطباء و پرستاران آن زمان اشاره شده است. جهت تدوین این مقاله به صورت کتابخانه ای عمل شده هر چند که دسترسی به تمامی منابع امکان پذیر نبوده است اما سعی بر این بوده برخی از پزشکان مرد و زن و پرستاران آن زمان به نحو شایسته ای معرفی گردند.

دیرینه شناسی، پزشک، پزشکی، پرستاری، اسلام، بیمارستان