مهدی محرری - دانشجوی دکتری شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف آباد، نجف آباد، ایران
احسان حسنی - دانشجوی دکتری شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد، مشهد، ایران

با عنایت به اهمیت و ضرورت ترمیم، بازسازی و مقاوم سازی بافت های فرسوده ی شهر مشهد به ویژه اطراف حرم مطهر رضوی به منظور بهینه سازی مسکن، خدمات زیربنایی شهری، فراهم نمودن بهره مندی ساکنان و زائران از خدمات شهری مناسب و مطلوب این مناطق و نظر به اینکه اجرای موفقیت آمیز پروژه های مربوط به بازسازی بافت های فرسوده شهری بدون مشارکت مالکین و مستاجرین، ساکنین و مجاورین و نیز مجموعه ی سازمان ها و نهادهای دولتی و غیردولتی ذی مدخل قرین موفقیت نخواهد بود. بر این اساس در پژوهش حاضر با بهره گیری از روش های مشاهده، تحلیل محتوا و تحلیل گرافیکی به جمع آوری و تحلیل داده ها پرداخته شده است. در این پژوهش بر رعایت اصل ایمنی و بحث حفاظت از جان مردم و شهروندان و ارائه هر چه بهتر خدمات (از قبیل دسترسی هر چه بیشتر خودروهای شهرداری، آمبولانس، آتشنشانی، پلیس و غیره) و جلوگیری از به وجود آمدن مناطقی برای بزهکاری، جرم، جنایت و سایر بداخلاقی های اجتماعی تاکید شده است که نیاز به توجه هر چه بیشتر به این بافت ها را محسوس تر می نمایند. بازگشایی معابر و محورهای شهری از میان بافت های فرسوده با هدف نوسازی بافت های فرسوده به امری رایج در شهرهای ایران تبدیل شده است. نمونه موردی این پژوهش دو خیابان صاحب الزمان و مجد هستند که در نهایت رعایت اصول کیفیت بخشی به دسترسی محور اصلی خیابان به موازات محور قرنی و منتهی به میدان شهدا و حرم مطهر می باشد و همچنین تنوع کاربری های بافت زمینه ی محور صاحب الزمان تا حدودی موفق عمل نموده اما در بحث طراحی و پیاده سازی تاسیسات زیربنایی محور مجد موفق عمل نموده است.

بافت فرسوده، نوسازی محور، خیابان صاحب الزمان، خیابان مجد، احداث محورهای جدید