نقش طراحی مجتمع های فرهنگی به عنوان نشانه شهری در هویت بخشی به شهر

با توسعه سریع جوامع انسانی، سطح شهرنشینی به طور مداوم افزایش پیدا کرده است. این افزایش، تغییرات پی در پی محیط فیزیکی، خیابان ها و فضاهای شهری را به همراه داشته که موجب بروز خلا معنایی در فضاهای ساخته شده و کاهش کیفیت معنوی آن ها گردیده است. این موضوع نشان می دهد، معماری نه تنها به لحاظ مشخصات فردی و عملکردی حائز اهمیت بوده، بلکه در تداعی معانی و انتقال مفاهیم نیز جایگاه ویژه ای دارد. بنابراین محیط و فضاهای ساخته شده باید القا کننده احساس تعلق و هویت و به دنبال آن آرامش و لذت در ذهن مخاطب بوده و احساس حضور و بودن در مکان را در وی زنده سازد. از بهترین راهکارهای موثر در کیفیت معنایی فضای معماری، استفاده از نشانه های شهری به عنوان نمود کالبدی ارزش های معنایی و فرهنگی جامعه است که می تواند موجبات ارتقای تصویر ذهنی شهروندان، خوانایی و هویت بخشی فضای شهری شود. از آن جایی که فرهنگ به عنوان مجموعه دستاوردهای معنوی و مادی یک جامعه، بر معماری و فضاهای شهری تاثیر می گذارد. این مقاله در صدد آن است تا با رویکردی توصیفی تحلیلی به پژوهش هایی که در این راستا صورت گرفته است بپردازد و با استفاده از مقایسه ی نمونه های مطرح شده بیان کند، مجتمع های فرهنگی به سبب تاثیری که در توسعه فرهنگ و هنر دارند و همچنین نقش اجتماعی آن ها بهترین گزینه برای تبدیل شدن به یک نشانه شهری هستند. استفاده از این فضاها صرفا به برنامه های آن ها محدود نمی شود، بلکه استفاده از فضای مجتمع های فرهنگی به عنوان یک نشانه شهری بر فعالیت ها و برنامه های آن ها غلبه دارد. چنین کاربردی با تولید معانی اجتماعی و فرهنگی همراه است. این مجتمع ها می توانند یک حامل فرهنگ شهری برای تغییر چهره شهر، یک کاتالیزور برای توسعه شهری و یا یک ابزار برای احیای اقتصاد شهری باشند.

Keywords:

هویت , هویت فرهنگی , نشانه , نشانه شهری , مجتمع فرهنگی