راضیه صارمی - دانشجوی کارشناسی ارشد علوم و تکنولوژی بذر دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه شاهد تهران
حشمت امیدی - استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده علوم کشاورزی و مرکز تحقیقات گیاهان دارویی دانشگاه شاهد تهران
عبدالامیر بستانی - استادیار، گروه علوم خاک، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه شاهد، تهران

به منظور بررسی عکس العمل گیاه دارویی استویا رقم شیرین به منابع هورمونی در مراحل اولیه جوانه زنی و همچنین بررسی عکس العمل این گیاه به ترکیب های برتر هورمونی در محیط شور و در مرحله گیاهچه، آزمایشی در دو مرحله در دانشگاه شاهد و در سال 1394 انجام شد. آزمایش اول بصورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی CRD در آزمایشگاه علوم و تکنولوژی بذر دانشگاه شاهد و در3 تکرار انجام شد. تیمارهای اعمال شده در این مرحله شامل ایندول-3- استیک اسید IAA با مقادیر صفر،0/1،0/5،1،1/5 میلیگرم بر لیتر و تتراهیدروپیرانیل بنزیل آدنین PBA با مقادیر صفر،0/5،1،1/5،2 میلی گرم بر لیتر بود. آزمایش دوم بصورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی RCBD در 3 تکرار انجام گرفت. تیمارهای این مرحله شامل دو تیمار هورمونی mg/lIAA 0/1 و( 0/1+1/5 mg/L )IAA+PBA از مرحله اول و عامل شوری نمک Nacl در 4 سطح 0،40،80و120 میلی مولار اعمال شد. نتایج نشان داد که ترکیب تیماری IAA+PBA 1/5+1 mg/L منجر به بیشترین درصد جوانه زنی گردید 0/1 میلیگرم بر لیتر اکسین کمترین MGT را با میانگین 3/07 روز و بیشترین ضریب جوانهزنی با میانگین 32 را نشان داد. با افزایش شوری محتوای پرولین و قندهای محلول افزایش و بیوماس کل کاهش معنیداری یافت. به طور کلی تاثیر هورمون اکسین بر ویژگی های جوانه زنی بذرهای استویا نسبت به سیتوکینین برتر بود بخصوص غلظت 0/1 میلیگرم بر لیتر آن، که قابل توصیه است برای رسیدن به درصد جوانه زنی بیشتر ترکیب تیماری IAA+PBA 1/5+1 mg/L را میتوان پیشنهاد کرد. در مرحله گیاهچه نیز 0/1 میلیگرم بر لیتر اکسین نسبت به ترکیب آن با سیتوکینین، چه در حضور شوری و چه به تنهایی افزایش در صفات را نشان داد

اکسین، بیوماس، پرولین، سیتوکینین، درصد جوانه زنی