مینا امانی - کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران
سرور فلاحی نژاد - کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

حکایت شیخ صنعان طولانی ترین و معروفترین حکایت منظومه منطق الطیر عطار است که تاکنون تحلیل ها و مطالعات فراوانی ازجنبه های مختلف درباره آن صورت گرفته است. در این مقاله، حرکت و تقابل در حکایت شیخ صنعان بررسی شده است.در بررسی حرکت، از منظر بیرونی و درونی به این مؤلفه توجه شده است. طبق نتایج بررسی حرکات بیرونی از کعبه به روم و بالعکسصورت گرفته و حرکات درونی از دینداری به عشق ورزی و از عشق ورزی به دینداری توأم با معرفت روی داده است.در مبحث تقابل نیز تقابل اعتقادی، تقابل شخصیت ها، مکان ها، خواب ها، زن و مرد و زهد و معرفت بررسی شده است که بر ایناساس کفر شیخ و دختر ترسا و دین داریشان تقابل درونی و تقابل خود شخصیت ها با یکدیگر تقابل بیرونی به شمار می رود. دربررسی این دو مؤلفه، به مصادیق آنها در ابیات توجه شده و به عنوان شاهد مثال از آنها استفاده شده است.

تحلیل متن، تقابل، حرکت ، شیخ صنعان، عطار