الهه پرماه - دانشجوی دکتری برنامه ریزی شهری، دانشگاه آزادملایر
همایون عباسی - کارشناس ارشد معماری
مهتاب ساکی - دانشجوی دکتری برنامه ریزی شهری، دانشگاه آزادملایر

یکی از زمینه های ناپایداری و توسعه شهری بویژه در کشورهای در حال توسعه گونه ای از سکونت با مشکلات حاد موسوم به اسکان غیر رسمی استکه در حال گسترش فزاینده که نیازمند اتخاذ و تدابیر ویژه برای ساماندهی وضعیت کنونی و جلوگیری از گسترش آن در آینده است.پیدایش اسکان غیر رسمی گویای وجود موانع ساختاری و ناکارآمدی سیاستهای کنونی در تامین مسکن و خدمات رسانی لازم مرتبط با آن برای اقشار کم درامد شهری در سطح کلان است.در طول سالهای گذشتهسازمانهای بین المللی خصوصا بانک جهانی طرح هایی جهت بهبود وضعیت سکونت گاه های غیر رسمی در کشورهای جهان سوم به مورد اجرا گذاشته شده که در نهایت در دهه 1980منجر به راهبرد توانمندسازی و مشارکت مردمی گردید. کشور ایران نیز با دارا بودن سکونت گاه های غیر رسمی زیادخصوصا در کلان شهرها با مشارکت بانک جهانی اقدام به آغاز مطالعات به منظور توانمند نمودن این سکونت گاه ها نمود. در سال 1382 با تصویب سند توانمند سازی سکونت گاه های غیر رسمی توسط دولت ، عملا با رویکردی جدید به مسئله سکونت گاه های غیر رسمی توجه گردید.مقاله حاضر تعاریف مربوط به اسکان غیر رسمی، انواع سکونت گاه های غیر رسمی و اسکان غیر رسمی در ایران و عوامل تاثیر گذار در تشدید اسکان غیر رسمی ومهمترین و عمده ترین علل پیدایش و گسترش اسکان غیر رسمی در ایران را مورد بررسی قرار داده و چالش های موجود در توانمند سازی سکونت گاه های غیر رسمی را مشخص کرده و در نهایت به یک جمع بندی و نتیجه گیری رسیده است.

اسکان غیر رسمی و عدوانی، عوامل تاثیر گذار در اسکان غیر رسمی، ساماندهی و توانمندسازی و چالشها