مرضیه زارعی - نویسنده مسوول: دانشجوی کارشناس ارشد مهندسی معماری )، ایران، استان گلستان، دانشگاه آزاد اسلامی آزادشهر
مجتبی زارعی - دانشجوی کارشناسی مهندسی عمران ، ایران ،استان گلستان، دانشگاه آزاد اسلامی گرگان

آغاز زندگی بشردرطبیعت بوده است،طبیعت به عنوان میراث فرهنگی دررابطه بانیازوتمایل انسان به ارتباط باگذشته مطرح می باشد.هرجامعه وملتی براساس ارزش های نشأت گرفته ازجهان بینی وباورهای فکری و فرهنگی خودبرای طبیعت ارزش وجایگاهی خاص تعریف می نماید.نمادهادرطول تاریخ برای اندیشیدن وپی بردن به اصالت وجودوفلسفه پیدایش مورداستفاده قرارگرفته است وانسان جهت رهایی ازکوته نظری فرهنگی به نمادهای پذیرفته شده متوسل می شود.ساخت باغ درکشورماسابقه ای طولانی داشته ودرتمام دورانها بخصوص دوره اسلامی موردتوجه بوده است.باغهادرکل عملکردهای مختلفی داشته اندودربعضی دورانهای باغهای عمومی برای گردش وتفریح اهالی ساخته می شوند.دردوره اسلامی نیزایجادباغهاودرخت زارهاهمچنان موردعلاقه ساکنان این سرزمین کهنسال بوده وعلاوه برباغهای بزرگ وباشکوه بیرون شهرها،چندین سده پدیده باغسازی دردرون وپیرامون شهرها،خاص این سرزمین بوده است.دردین اسلام کاشتن درخت پسندیده وازبین بردن و قطع بیموردآن نکوهیده شمرده شده ودراین مورداحادیث وروایت فراوانی دردست است.ازطرفی به دلیل اختلاف آب وهوایی مناطق مختلف ایران،بخصوص درمناطق گرمسیری باغ اهمیت ویژه ای پیدامی کند. این دوموضوع ومسایل دیگرباعث شدندکه دراین سرزمین درخت به عنوان عامل گیاهی وحیاتی مورداحترام اهالی قرارگیرد.شیوه های انتقال معانی ازسوی هنرمندودرک محتوایی معنوی معماری ایرانی اسلامی توسط مخاطب تحت تأثیرشاخصه هاوماهیت هنراسلامی قرارداردوهمین نکته معماری ایرانی اسلامی را ازمعماری سایرسرزمین هامتمایزمی نماید؛بنابراین در بررسی نمادها ونشانه های معماری ایرانی اسلامی بایدشاخصه هاو زمینه فرهنگی و بافت موقعیتی جامعه نیزموردنظرقرارگیرد.نکته دیگرکه درنشانه شناسی نمادهای معماری ایرانی اسلامی رهگشا می باشد،منابع الهام وآبشخور ذهن هنرمندمسلمان است. دراین مسیر سعی برآن داریم تابامطالعه باغ های ایرانی و ویژگی های هریک ازعناصرآن،به شناخت معانی و نمادگرایی ازطبیعت دست یابیم.

معماری اسلامی، هویت، معناشناسی، صورت و معنا، باغ ایرانی