مریم مرادی - دانشجوی کارشناسی ارشدمعماری، واحدتهران شرق (قیامدشت)، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
سارا طاهرسیما - استادیار گروه معماری، واحدتهران شرق (قیامدشت)، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

الگوی سکونت بدست آمده از شیوه زندگی، یکی از مبانی شکل گیری معماری مسکن بومی می باشد. فضا محوری عامل پدیداری یک کل منسجم و پیوسته در بناها و شهرهای سنتی ایران است و فضای باز حیاط مرکزی به عنوان عنصری وحدت بخش در ایجاد یک کل منسجم و هم سو با عوامل اقلیمی نقش اصلی را بازی می کند. این عنصر ضمن هماهنگی و همسویی با اقلیم محل احداث بنا، نوعی معماری درونگرا را پدید آورده که در سایه آن آرامش خاطر ساکنان از دیدهای مزاحم و حفظ محرمیت بین فضای خانه با معبر و همسایگان و نامحرمان حاصل گردیده است به گونه ای که توانسته ضمن تفکیک فضایی و قرارگیری های منطقی اجزای خانه، نوعی ایجاد حرمت برای خانه صورت پذیرد. در این پژوهش، به ارائه تعریفی روشن از نقش مشترک دو عامل محرمیت و اقلیم از جمله درونگرایی، روزنه ها و پنجره های کوچک در دیوار، پرداخته شده است. ساختار کلی این نوشتار مشتمل بر بررسی نقش مشترک محرمیت و اقلیم بر شکل گیری فضایی حیاط مرکزی و راهکارهایی که آسایش و آرامش انسان را در محیط زندگی او تأمین کند، می باشد؛ چرا که زندگی در شهرهای کوچک و بزرگ منجر به فراموشی بسیاری از نیازهای اساسی انسان و از بین رفتن کیفیت های معماری شده است.

حیاط مرکزی، اقلیم، محرمیت، درونگرایی، شهر خرمشهر