مریم باطبی - دانشجوی کارشناسی ارشدمعماری،واحدتهران شرق(قیامدشت)،دانشگاه آزاد اسلامی،تهران،ایران
انسیه قربانی نیا - استادیاردانشکده هنرومعماری،واحدتهران شرق(قیامدشت)،دانشگاه آزاد اسلامی،تهران،ایران

یکی از مهمترین عناصر معماری که جایگاه مهم و ویژه ای در فرهنگ معماری و آداب و سنن اجتماعی دارد ؛ میل و مناره است . بررسی مناره در معماری اسلامی مستلزم یادآوری و تاکید به این نکته است که منار به عنوان یک عنصر معماری مراحل رشد و تکوین خود را گذرانده و یک پدیده ی معماری جدید نیست ولی مقبولیت آن در معماری اسلامی متکی بر ایجاد مناره بیابان های گرم و سوزان وهم مناره های مساجد برای راهنمایی به و فراخوان جمعیتی است که ممکن است راه گم کنند یا راه را گم کرده باشند. هر دو نوعی دعوت است دعوت به محیطی امن برای بقا و هدایت. به هر حال بررسی مناره چه از لحاظ منشأ و چه از لحاظ ریخت شناسی و کاربرد ؛ کاری بس دشوار است. چون در فرهنگ های مختلف استفاده های مختلف و منشأ مجزا دارد .کاربرد منار در مسجد برای اذان گویی است. به همین دلیل به آن موذنه نیز گویند. اولین اذان ها را در موذنه نگفته بلکه بلال اذان را بر بالای پشت بام می گفت. نیاز به یک مکان بلند برای اذان گویی جای خالی این عنصر را در میان عناصر معماری مسجد مشخص کرد، عنصر منار وارد معماری مساجد اولیه ی اسلامی گردید . دراین مقاله به 2 روش تحلیلی ـ توصیفی و کاربردی سعی می کند با توجه به ذکر مطالبی در مورد کلیات مناره و موارد استفاده آن در چند آیه قرآن و نگاه کوتاه به معماری و مصالح ساختمانی و تزئینات آن ، به تبیین و تفهیم چگونگی پیدایش و تاریخچه مناره در معماری در دورانهای مختلف بپردازد.

معماری ، مناره ، مسجد