ایرج دوست محمدلو - کارشناس ارشد زراعت
برمک جعفری حقیقی - عضو هیئت علمی دانشگاه ارسنجان

این پژوهش با هدف بررسی تأثیر فاصله ردیف و تراکم بوته بر تغییرات رطوبت خاک، عملکرد گندم و کارایی مصرفآب در شرایط کشت دیم در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه خانه خمیر استان فارس در سال94 انجام شد. تراکم های استفاده شده شامل دو تراکم (250 و 500 بوته در مترمربع) و دو فاصله ردیف کشت (12.5 و 25 سانتیمتر) بودند. نتایج نشان داد که مقدار رطوبت خاک در فاصله ردیف های 25 سانتی متر در مرحله خروج برگ برچم بیش ازفاصله ردیف های 12.5 سانتی متر بود. فاصله ی ردیف های 25 سانتی متر و افزایش تراکم از 250 تا 500 بوته در مترمربع،سبب افزایش عملکرد دانه ، تولید ماده خشک ، کارایی مصرف آب در تولید دانه و و کارایی مصرف آب در تولید مادهخشک در واحد سطح گردید . در مجموع، کشت گندم در این شرایط (کشت دیم، خاک شور و بارندگی حدود 250 میلیمتر در طول فصل رشد) با فاصله ردیف های 25 سانتی متر با ایجاد فشردگی بیش تر از طریق تراکم بوته ها روی ردیف وارتفاع بیش تر آن ها نسبت به فاصله ردیف های 250 بوته در مترمربع با فراهم نمودن پوشش کامل تر سطح خاک در مراحلبعد از ساقه رفتن تا قبل از گلدهی، می توانند با کاهش نفوذ تشعشع خورشید بر سطح خاک، مقدار تبخیر را کاهش و ذخیرهرطوبت در خاک را افزایش دهند . ذخیره بیش تر رطوبت در خاک در مراحل حساس قبل از گلدهی، سبب افزایش تولیدماده خشک، عملکرد دانه و کارایی مصرف آب در تولید دانه و ماده خشک می شود .

گندم دیم، سطح برگ، ماده خشک، عملکرد دانه