شهناز ریماز - دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ایران
اعظم مقتدری - دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ایران
فرزاد شیدفر - دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ایران

سوء تغذیه پروتئین - انرژی یکی از مشکلات جوامع به ویژه در کودکان زیر 5 سال می باشد. طی یک بررسی مقطعی 1243 کودک زیر 5 سال به روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی در سطح شهرستان ساوجبلاغ از طریق مصاحبه، پرسشنامه و مراجعه خانه به خانه مورد بررسی قرار گرفتند. در بین کودکان بررسی شده شیوع کم وزنی در دختران و پسران برای سن و جنس در هر دو جنس برابر 4/4 درصد بوده است، کوتاهی قد در دختران و پسران به ترتیب 12/1 و 8/1 درصد بود، وزن از دست دهی در دختران و پسران به ترتیب 4/7 و 3/7 درصد بوده که تفاوت معنی داری نداشت. کمی شدید وزن برای قد در کل 0/6 درصد بدون تفاوت معنی دار است. از عوامل موثری که در این مطالعه برای سوء تغذیه در نظر گرفته شده بود عدم استفاده از غذایی کمکی (P<0/045)، عدم آگاهی مادر از زمان مناسب شروع تغذیه کمکی (P<0/022) و صرف سهم بیشتری از درآمد خانواده برای تغذیه (P<0/039) می باشد. در مدل سازی رگرسیون لژستیک، سن کودک (P<0/043) و وزن کودک (P<0/001)، و قد کودک (P<0/001) نیز با سوء تغذیه دارای رابطه معنی دار می باشند. بعد از تبدیل داده های بسامد خوراکی به مواد مغذی موجود در رژیم غذایی معلوم گردید درصد کودکانی که پروتئین رژیم غذایی آنها کم است، در گروه سنی 2-1 سال 18/9 درصد، در گروه سنی 3-2 سال 16/6 درصد، در گروه سنی 4-3 سال 14/7 درصد و در گروه سنی 5-4 سال 2/6 درصد است. فراوانی نسبی کالری رژیم غذایی که از مقدار توصیه شده 50 و 75 درصد کمتر است به ترتیب عبارتند از 16/6 درصد و صفر درصد در گروه سنی 2-1 سال 24/00 درصد و 2/6 درصد در گروه سنی 3-2 سال، 32/6 درصد و 7/1 درصد در گروه سننی 4-3 سال 41/5 درصد و 15/4 درصد در گروه سنی 5-4 سال در گروه های سنی مختلف رابطه سوء تغذیه با مقدار کالری رژیم غذایی فقط در گروه سنی 4-3 سال معنی دار بود (P<0/028). بین تحصیلات پایین پدر با کم بودن پروتئین رژیم غذایی رابطه ضعیفی وجود داشت (P<0/049). بین کمی پروتئین با کم بودن وزن برای قد در گروه سنی 2-1 سال و 3-2 سال رابطه معنی داری وجود داشت (P<0/01) . نتایج به دست آمده نشن دهنده آن است که کودکان مورد مطالعه دچار سوء تغذیه خفیف می باشند.