کبری حسنپورریحانی - گروه زراعت و اصلاح نباتات-دانشکده علوم کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی
رعنا قاسمی - گروه زراعت و اصلاح نباتات-دانشکده علوم کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی
امید سفالیان - گروه زراعت و اصلاح نباتات-دانشکده علوم کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی
ناصر زارع - گروه زراعت و اصلاح نباتات-دانشکده علوم کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی

پونه گیاهی از خانواده نعناع میباشد. این گیاه، از نظر خواص دارویی در دنیا اهمیت فراوانی دارد. به منظور بررسی تنوع ژنتیکیبین اکوتیپ های پونه در دانشگاه محقق اردبیلی، آزمایشی در قالب طرح بلوک کاملا تصادفی در 11 اکوتیپ (تیمار) و 3 تکراراجرا شد. در این تحقیق صفات طول برگ، عرض برگ، سطح برگ، تعداد برگ، ارتفاع بوته، عرض بوته و انشعابات بوته اندازه گیریگردید. تجزیه واریانس و میانگین مربعات برای صفات زراعی معنیدار بودند. در صفات اندازهگیری شده بیشترین سطح برگ (22/713)میلیمتر) مربوط به اکوتیپ 9 و کمترین مقدار (107 / 9) را اکوتیپ 3 داشت. بیشترین عرض برگ (62 / 5 میلیمتر) مربوط بهاکوتیپ 9 و کمترین (45 / 3) مربوط به 8 بود. بیشترین سطح برگ (67 / 498 میلیمتر مربع) مربوط به اکوتیپ 9 و کمترین سطح(93 / 248) را اکوتیپ 2 داشت. در بین اکوتیپ های مورد بررسی بیشترین تعداد برگ (48) مربوط به اکوتیپ 8 وکمترین آن (33 / 19)مربوط به اکوتیپ 6 بود. اکوتیپ شماره 1 بیشترین ارتفاع بوته (22 / 32 سانتیمتر) و اکوتیپ 8 کمترین ارتفاع (88 / 17) را داشت.بیشترین قطر ساقه (1 / 2 میلیمتر) مربوط به اکوتیپ 7 و کمترین (31 / 1) مربوط به اکوتیپ 8 بود و بیشترین انشعابات بوته (66 / 3)در اکوتیپ 8 و کمترین انشعابات (33 / 1) را اکوتیپ 6 دارا بود. بیشترین واریانس ژنتیکی (7 / 3611) مربوط به صفت سطح برگ وکمترین مقدار (05 / 0) به قطر ساقه تعلق داشت. وراثتپذیری عمومی در حد 73 درصد در صفت ارتفاع بوته و 38 درصد در صفتعرض برگ محاسبه شد. تجزیه خوشهای براساس صفات زراعی اکوتیپها را به 3 گروه تقسیم کرد. وجود تنوع ژنتیکی بیناکوتیپ های پونه امکان انجام مقاصد گزینش را فراهم خواهد ساخت.

پونه، صفات مورفولوژیک، تنوع ژنتیکی، گیاه دارویی