مه لقا مظهری - کارشناس ارشد بیماری شناسی گیاهی دانشکده علوم زراعی ساری
محمدعلی تاجیک - عضوی هیات علمی دانشکده علوم زراعی ساری
محمدعلی آقاجانی - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان
حشمت الله رحیمیان - عضوی هیات علمی دانشکده علوم زراعی ساری

رشد میسلیومی قارچ ها در دماهای مختلف، یکی از صفات مهم فیزیولوژیکی است که در شناسایی گونه ها و سویه هایقارچ ها حایز اهمیت است. تصویر کاملی از رشد میسلیومی قارچ در رابطه با دما، به عنوان یکی از مهمترین عوامل محیطیموثر در خصوصیات فیزیولوژیکی قارچها را می توان از طریق ترسیم منحنی سرعت رشد در برابر دما به دست آورد که پس ازترسیم این منحنی، می توان به تعیین دماهای اصلی رشد به ویژه دمای بهینه و حداکثر سرعت رشد و حتی مقایسه میانگونه ها یا سویه های قارچی پرداخت. از این رو، این پژوهش با هدف مدلسازی و بررسی تاثیردما بر سرعت رشد میسلیومی قارچ عامل بادزدگی فوزاریومی سنبله ی گندم (F.graminearum) در نه تیمار دمایی 5، 10، 15، 20، 25، 30، 35، 40، 45 درجه سانتیگراد در ده روز صورت پذیرفت. نتایج نشان داد که مدل های دوتکه ای و دندان مانند و نمایی درجه سه، بهترتیب به عنوان بهترین ترین مدل ها برای توصیف روابط دما سرعت رشد بر اساس میانگین روزهای اندازه گیری شده در قارچ مذکور بوده اند و مدل درجهی دو نتوانست برازش مناسبی با داده ها نشان دهد. بر اساس معیار اطلاعات آکائیک(AICc) مدل های مختلف، مدل دندان مانند با کمترین مقدار AICc بهترین مدل برای توصیف روابط دما- سرعت رشد بر اساس میانگین روزهای اندازه گیری شده در قارچ مذکور بود و همینطور مدل گوسی در جایگاه بدی قرار گرفت. بر اساسمدل های انتخاب شده، دمای کمینه (Tb)، بهینه (To) و بیشینه (Tc) برای رشد میسیلیومی قارچ F.graminearum به ترتیب معادل 10/3، 31 و 36/2 درجه سانتیگراد بود.

قارچ F.graminearum ، روابط دما رشد میسلیومی، مدلهای نمو فیزیولوژیکی گیاهان