مهدی عرفانیان - استادیار گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه
زهرا عبادی - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی،دانشگاه ارومیه
سیما کاظم پور - دانش آموخته ارشناسی ارشد رشته آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه

خشکسالی یک رویداد پیچیده است که در اثر به هم خوردن تعادل آب ایجاد شده و همواره بر حوزه های کشاورزی، آکولوژیکی و اجتماعی- اقتصادی تأثیر گذار می باشد. اگرچه تاکنون، شاخص های خشکسالی به دست آمده از داده های سنجش از دور برای پایش خشکسالی کشاورزی یا هواشناسی مورد استفاده قرار گرفته اند، ولی شاخصی وجود ندارد که بتواند به طور مناسبی بازتاب کننده اطلاعات جامع از خشکسالی از جنبه هواشناسی تا کشاورزی باشد. در تحقیق حاضر، به منظور پایش جامع خشکسالی حوضه آبریز دریاچه ارومیه از شاخص خشکسالی تلفیقی (SDI) به عنوان شاخص سنتز شده از شاخص وضعیت پوشش گیاهی(VCI)، شاخص وضعیت دمایی(TCI) و شاخص وضعیت بارش(PCI) استفاده شده است. بدین منظور، ابتدا سری داده های MOD13A3، MOD11A2 و TRMM3B43 طی دوره ی آماری 2001 تا 2012 دانلود شد. پس از پردازش اولیه، شاخص های خشکسالی با استفاده از داده های LST،NDVI و TRMM برای ماه می محاسبه و نقشه های شدت وضعیت خشکسالی تهیه شدند. نتایج به دست آمده نشان داد که شدید ترین خشکسالی بر اساس شاخص VCI مربوط به سال های 2008 و 2001، بر اساس شاخص TCI مربوط به سال های 2008،2001و 2009 و بر اساس شاخص PCI مربوط به سال های 2009 و 2008 می باشد. همچنین نتایج به دست آمده از شاخص SDI به عنوان ترکیبی از سه شاخص مذکور، خشکسالی شدید در سال 2008 در گستره وسیع را تأیید نمود. در نتیجه، با استفاده از شاخص های ماهواره ای تلفیقی می توان بطور جامع نسبت به پیش بینی و برآوردهای منطقه ای پدیده خشکسالی در مناطق فاقد ایستگاه های زمینی و یا مناطقی با شبکه ایستگاه های زمینی پراکنده و نامنظم اقدام و نتایج بهتری برآورد کرد.

آنالیز مولفه های اصلی، پایش جامع خشکسالی، MODIS، SDI، TRMM